Op 23 november 2012 hebben boeren uit de Haarlemmermeer (Miscanthusgroep), onderzoeksinstituut Alterra van Wageningen UR en GEM A4 zone west een samenwerkingsovereenkomst getekend voor de proefteelt van ten minste 60 hectare aan Olifantsgras in A4 Zone West, en voor de communicatie over duurzame gebiedsontwikkeling en biobased economy.

A4 Zone West, een duurzaam en logistiek werkmilieu in wording gelegen aan de A4 en ten zuiden van Schiphol, stelt grond ter beschikking voor deze proef. Olifantsgras heeft eigenschappen die duurzame toepassingen binnen handbereik brengen en is na twee jaar productief. Voorjaar 2013 wordt het gewas aangeplant, waarna het na twee jaar een hoogte van circa drie tot vier meter heeft bereikt.

Olifantsgras biedt een natuurlijke verhoging van de vliegveiligheid omdat het een niet aantrekkelijk gewas is voor ganzen. Bovendien kan het dienen als biomassa-grondstof voor de duurzame productie van energie en tal van materialen, zoals bioplastic. Daarmee is het een ideale grondstof in de innovatieve duurzame productiecyclus. Een belangrijke stap in de omslag van een fuel-based naar een duurzame biobased economy. Wageningen UR heeft hiervoor, samen met partners, een kringloopketen ontwikkeld.

Teelt is resultaat van de Green Deal

Voor de Rijksoverheid en Wageningen UR moet dit proefproject uitwijzen of het Olifantsgras alle verwachte positieve duurzaamheidseigenschappen inderdaad waarmaakt. De proef is het concrete resultaat van de ‘Green Deal’ uit december 2011, tussen het ministerie van Economische Zaken. Landbouw & Innovatie (EL&I), Wageningen UR en de Miscanthusgroep. Dienst Landelijk Gebied heeft de totstandkoming van de samenwerkingsovereenkomst begeleid, in opdracht van EL&I. De Miscanthusgroep is een initiatief van een aantal ondernemende agrariërs in de Haarlemmermeer die olifantsgras zien als een veelbelovende teelt in deze nieuwe economie, naast de reguliere landbouw.

Duurzaamheid in de etalage

Het gebied waar het Olifantsgras geplant wordt is A4 Zone West, een toekomstige werklocatie voor internationale handel en innovatieve logistiek. De ambitie is om een internationaal voorbeeld te worden op het gebied van duurzaamheid. Het ter beschikking stellen van grond voor deze proefteelt, gedurende minimaal een periode van vijf jaar, sluit hier goed bij aan. Niet alleen maakt de proef de ambitie zichtbaar, maar kan er in de toekomst ook toe leiden dat het Olifantsgras als grondstof wordt gebruikt voor de duurzame energievoorziening binnen A4 Zone West. Daarnaast is beoogd een cluster van bedrijven, die zich richten op biobased economy, op de locatie te huisvesten. In totaal is 142 hectare van A4 Zone West uitgeefbaar, over een periode van circa dertig jaar. De locatie wordt in fases ontwikkeld, in 2014 start uitgifte van de eerste fase (ca. 23 ha).

In 2012 heeft Oost NV gewerkt aan vier pilots Breedband in Gelderland.

In de gemeente Bronckhorst ging het om de vraag op welke manier bewoners in het buitengebied de beschikking konden krijgen over snelle digitale infrastructuur. Voor de ondernemers in Buren ligt de vraag voor hoe zij glasvezel op hun bedrijventerrein kunnen krijgen tegen redelijke condities. In Harderwijk ligt al snelle infrastructuur en de vraag daar was op welke manier diensten versneld tot ontwikkeling kunnen komen. Als laatste is in de regio Arnhem-Nijmegen onderzocht welke vernieuwingen zijn ontstaan in het publieke domein doordat veel publieke organisaties al jaren de beschikking hebben over glasvezelaansluitingen.

Al deze pilots zijn uitgevoerd met als doel te leren welke rol een provinciale overheid op zich kan of moet nemen om alle burgers en bedrijven aan te sluiten op snelle digitale infrastructuur. Het idee erachter is dat goede digitale infrastructuur essentieel is om in de toekomst op een goede manier te kunnen blijven werken, wonen en verblijven in Gelderland.

Oost NV heeft de rapportage voor Buren en Bronckhorst geschreven. Belangrijkste bevindingen van deze twee pilots hieronder:

• Uit de pilot in Bronckhorst werd duidelijk dat er altijd geld van overheden bij moet om buitengebieden te voorzien van breedband. Of marktpartijen nu in de lead zijn of bewonerscoöperaties. Ook ontbreekt het bewoners en gemeenten aan de kennis en ervaring om kordaat en snel te kunnen optreden.
• Uit de pilot in Buren is de belangrijkste conclusie dat voor de kleinere bedrijventerreinen én de bedrijventerreinen die veraf liggen van een koppelpunt (o.a. NDIX) maatwerk noodzakelijk is voor een haalbare businesscase. Daarbij moet op zoek gegaan worden naar partijen die willen meeleggen om de kosten voor backbone (van locatie naar koppelpunt) te kunnen verdelen over meerdere partijen. Algemene conclusie is dat de aanleg van glasvezel op de bedrijventerreinen met meer dan 20 bedrijven bij een voorzichtig aanvangspercentage en een gestage maar geringe groei in aantal deelnemers tussen de 5 en 8 jaar rendabel te krijgen is, mits een of meerdere partijen de financiering van de investering en het aanloopverlies voor zijn rekening willen nemen.

De rapportages zijn bij Oost NV verkrijgbaar als je er meer over wilt weten. De rapportages zijn gebruikt door de Provincie Gelderland bij het opstellen van een Statennotitie waarin de provincie haar rol op dit dossier bepaald. Deze is in het najaar 2012 behandelt in Provinciale Staten. De provincie heeft inmiddels besloten een rol van ‘faciliteren’ en ‘beperkt financieren’ op zich te nemen.

De gemeenten in de Kop van Noord-Holland gaan nauwer samenwerken bij de planning en ontwikkeling van bedrijventerreinen. De colleges van Burgemeester & Wethouders van de zes regiogemeenten hebben de eerste afspraken voor deze samenwerking formeel vastgelegd door het vaststellen van het Regionaal Programma Bedrijventerreinen Kop van Noord-Holland.

Het Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord (NHN), waarvan alle gemeenten in de regio aandeelhouder zijn, ondersteunt de gemeenten bij de coördinatie van de planning, uitgifte en herstructurering van bedrijventerreinen.

Wethouder Theo Meskers van de gemeente Hollands Kroon: “Het uitgangspunt van de regionale afstemming is dat de belangen van de ondernemers voorop staan. Wij als gemeenten hebben daarnaast ook de maatschappelijke verantwoordelijkheid om overaanbod, leegstand en verpaupering te voorkomen. Hiervoor is regionale samenwerking noodzakelijk”

In de regio Kop van Noord-Holland wordt al langer samengewerkt bij de planning en coördinatie van bedrijventerreinen. De gemeenten zijn in 2010 een overeenkomst aangegaan met NHN, dat sindsdien fungeert als het Coördinatiepunt Bedrijventerreinen Kop van Noord-Holland. De Kop van Noord-Holland loopt, samen met de regio West-Friesland, voorop in Nederland in het (boven)regionaal afstemmen van de planning en uitgifte van bedrijventerreinen.

De gemaakte afspraken zorgen nu voor een helder en transparant regionaal bedrijventerreinenbeleid waarbij de nadruk ligt op de vraag in plaats van het aanbod. Daarmee ontstaat er op den duur een gedifferentieerd en passend aanbod voor elk soort bedrijf op de juiste plek in de regio waarbij de gemeentegrenzen geen rol meer spelen.

Op 31 oktober 2012 heeft de Minister van Infrastructuur en Milieu, Melanie Schultz van Haegen samen met de Brabantse gedeputeerde Bert Pauli en Maasdonkse projectwethouder Jeanne Moon-van der Biezen met de onthulling van een projectbord het officiële startsein gegeven voor de uitvoering van de herstructurering bedrijventerrein De Terp Nuland in de gemeente Maasdonk.

De herstructurering vindt plaats in samenwerking met de Brabantse Ontwikkkelings Maatschappij en de Brabantse Herstructureringsmaatschappij voor Bedrijventerreinen, beide uitvoeringsorganisaties van de provincie Noord-Brabant. In het kader van de Nimby-pilot heeft de provincie Noord-Brabant via de BHB een bedrag van € 2,- mln. aan participatiegelden in de herstructurering beschikbaar gesteld. Door de BHB is dat bedrag verhoogd tot in totaal € 2,5 mln.

Dit project kon versneld tot uitvoering worden gebracht door gebruikmaking van de Crisis- en herstelwet (Chw). In dat kader zijn inmiddels de benodigde gronden verworven, waaronder die van inmiddels twee verplaatste bedrijven (Gebr. Van der Donk, Farmadomo). Eind 2012 zal ook het derde bedrijf (Bowie recycling) haar locatie hebben vrij gemaakt. Het project beoogt om de kwaliteit van het bedrijventerrein te verbeteren, verziet in een nieuwe ontsluitingsstructuur alsook een heruitgifte van een aantal beschikbare kavels.

Gestart wordt met de aanleg van een nieuwe oostelijke ontsluitingsweg voor het bedrijventerrein, waarna ook de aanleg begint van een westelijk daarvan gelegen nieuwe ontsluitingsweg voor het bedrijventerrein alsook de ten noorden daarvan geplande nieuwe woningbouwlocatie Pelgrimsche Hoeve.

Naar verwachting worden voor het eind van dit jaar de eerste kavels heruitgegeven waaraan direct een deelname aan het parkmanagement zal worden gekoppeld.

Op donderdag 11 oktober 2012 hebben wethouder Andy Dritty (gemeente Landgraaf), de heer Rob van Midden (directeur Limburgse Herstructureringsmaatschappij Bedrijventerreinen (initiatief LIOF / Provincie Limburg) en de heer Zucker (vastgoedeigenaar) bij Fresh Valley in Landgraaf de samenwerkingsovereenkomst “Aanpak herstructurering bedrijventerrein Abdissenbosch te Landgraaf deelgebied “Fresh Valley” ondertekend.
 
De gemeente Landgraaf heeft in de voorbije maanden samen met LHB en het bedrijf Fresh Valley BV een haalbaarheidsstudie uitgevoerd naar de mogelijkheden voor de herontwikkeling op en nabij het perceel van Fresh Valley BV, gelegen op bedrijventerrein Abdissenbosch. Een groot deel van het vastgoed wordt niet gebruikt door Fresh Valley BV, terwijl er wel plannen zijn voor de nieuwbouw van een diepvrieshal. De gemeente heeft plannen om nabij Fresh Valley een nieuwe randweg aan te leggen en wil graag herstructurering van verouderde delen op het bedrijventerrein, samen met LHB, stimuleren. In de haalbaarheidsstudie is onderzocht hoe deze initiatieven te koppelen zijn. De gedachte daarbij is dat bestaand incourant vastgoed wordt gesaneerd, waardoor er weer nieuwe bouwrijpe kavels op de markt kunnen worden gebracht. Dit in combinatie met een beperkte uitbreiding van het bestaande bedrijventerrein Abdissenbosch richting de nog aan te leggen Randweg. Het bedrijf Fresh Valley BV moet hierdoor in staat zijn door te kunnen groeien, waardoor er ook nieuwe werkgelegenheid ontstaat.

De bedrijventerreinzone Roermond-Oost is een aaneengesloten gebied van de afzonderlijke bedrijventerreinen Roerstreek-Noord, Roerstreek-Zuid en Oosttangent (alle gelegen in Gemeente Roermond) en bedrijventerrein Stationsweg (thans nog gelegen in de gemeente Roerdalen).

Tussen de gemeenten Roermond en Roerdalen is een bestuurlijk akkoord bereikt over een grenscorrectie, waarbij bedrijventerrein Stationsweg overgaat van Roerdalen naar Roermond. Struikelblok in dit proces was onder andere dat er sprake is van achterstallig onderhoud van het openbaar gebied op bedrijventerrein Stationsweg. Mede door een intermediaire rol van LHB en OML is een afspraak gemaakt tussen beide gemeenten en de Provincie Limburg, waarbij die laatste een garantstelling heeft verstrekt, zodat de kosten voor het achterstallig onderhoud op bedrijventerrein Stationsweg gedekt kunnen worden.

Na de grenscorrectie sprake is van 1 zone met verschillende bedrijventerreinen in het Oostenlijk deel van Roermond. De bedrijventerreinen verschillen nogal in omvang en kwaliteit, leegstand en veroudering. Mede als gevolg van een aantal private ontwikkelingen, als ook vanwege een recent gewijzigde verkeersinfrastructuur, is afgesproken dat een Masterplan wordt opgesteld voor de gehele zone.

Inmiddels is stuurgroep en een projectgroep opgericht, met daarin publieke en private vertegenwoordigers, die het Masterplan gatt opstellen. Gedurende dit proces zal nadrukkelijk worden gezocht naar potentiële investeringsprojecten die (nog) niet tot realisatie zijn gekomen.

Er zal dan ook een aantal businesscases uitwerkt worden die, in de lijn van het Masterplan, aansluiten bij de gewenste private investeringen. Daarbij wordt nadrukkelijk onderzocht op welke wijze LHB en OML kunnen participeren.

In Q4 2012 wordt verwacht het Masterplan vast te kunnen stellen, waarna de beoogde fysieke opknapbeurt van het openbaar gebied van bedrijventerrein Stationsweg in uitvoering kan worden gebracht en de grenscorrectie kan worden afgewikkeld.

Indien uit het opstellen van de businesscases ‘herstructurering private kavels’ blijkt dat er private investeringen kunnen worden gekoppeld aan publieke participatie, bijvoorbeeld met LHB middelen, dan zal getracht worden snel tot besluitvorming te komen, waardoor de gewenste kwaliteitsslag kan worden gerealiseerd.

Het opstellen van het Masterplan voor deze bedrijventerrein zone, sluit aan bij het kader dat de regio Midden Limburg heeft vastgelegd in het document “de Regionale Herstructureringsagenda”. Dit document is in 2010 / 2011 opgesteld door OML en LHB in nauwe samenwerking met ondernemersverenigingen en gemeenten.

Herstructurering van bedrijventerreinen zorgt voor hogere prijzen van bedrijfspanden. Dat blijkt uit een onderzoek van Radboud Universiteit Nijmegen en het Kadaster. Het is een opsteker voor de bedrijventerreinen die de afgelopen jaren zijn herontwikkeld en biedt perspectief voor problematische kantorenterreinen, waar dit proces nu pas op gang moet komen.

De afgelopen tien jaar is er met behulp van overheidsprogramma’s flink geïnvesteerd in de herstructurering van verouderde bedrijventerreinen. Bedrijventerreinen werden opgeknapt omdat ze niet goed functioneerden; een verwaarloosde indruk maakten of vrijkwamen door bedrijfsverplaatsingen. Het Rijk, het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) maakten in 2009 afspraken in het Convenant Bedrijventerreinen 2010-2020. Vanaf dat moment kwam € 400 miljoen beschikbaar voor de aanpak van 6500 hectare aan verouderde bedrijventerreinen.

Daarnaast werd, net als nu voor de kantorenmarkt wordt voorgesteld, de vorming van regionale fondsen mogelijk via de regeling Bedrijven Investeringszone (BIZ). Deze schiep een wettelijke basis voor een verplichte afdracht voor ondernemers om gezamenlijk te investeren in de kwaliteit van hun bedrijfsomgeving. De gemeente stelt een heffing in en keert de opbrengst uit aan de vereniging of stichting die de activiteiten namens de ondernemers uitvoert. Op een flink aantal plekken kwamen initiatieven tot stand.

Het onderzoek van Radboud Universiteit Nijmegen en het Kadaster toont aan dat die investeringen goed besteed zijn. Herstructurering zorgt voor een stijging in het aantal transacties en hogere prijzen van bedrijfspanden. Voor het onderzoek is gebruikgemaakt van de basisregistratie van het Kadaster en het daarvan afgeleide overboekingenbestand, waarin alle verkopen van de afgelopen 17 jaar zijn geregistreerd. Tevens zijn gegevens uit de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) gebruikt. Tien geherstructureerde terreinen zijn afgezet tegen zeventien niet-geherstructureerde terreinen met vergelijkbare kenmerken.

De bevindingen van Radboud Universiteit en Kadaster laten zien dat ook in de bedrijfsruimtemarkt steeds meer een tweedeling ontstaat, waarbij kansen ontstaan voor courant vastgoed. Eigenaar/gebruikers en beleggers hebben een voorkeur voor eerste klas moderne ruimte op goed bereikbare locaties en, in het geval van investeerders, met langetermijnhuurcontracten. Beleggers zijn vooral actief in de logistieke markt – het aanbod van geschikt producten is daar inmiddels zeer schaars geworden.

Het terrein ©-Mill in Heerlen, in 2011 uitgeroepen tot Beste bedrijventerrein van Nederland, is toe aan de volgende fase van herontwikkeling. De Limburgse Herstructureringsmaatschappij voor Bedrijventerreinen BV, kortweg LHB, faciliteert ©-Mill in haar succesvolle upgrading van deze voormalige Philips locatie met een lening ter grootte van € 1 mln. Met deze financiering wordt de eigenaar in staat gesteld de omvorming van een typische Philipslocatie naar een “Urban-park” te voltooien.

In de afgelopen jaren zijn op het terrein enkele gebouwen opgeknapt en voor verhuur geschikt gemaakt. Inmiddels huisvest het terrein zo’n 80 bedrijven waarbinnen bijna 700 mensen actief zijn. Een volgende kwaliteitsimpuls is nodig om bestaande huurders te blijven binden en nieuwe huurders/gebruikers aan te trekken. De focus ligt hierbij op het herstructureren van nu nog leegstaande gebouwen en het benutten van beschikbare gronden. Met deze doorontwikkeling tot een zogenaamd “mix use bedrijvenpark” worden naast werken meerdere nieuwe functies aan het complex toegevoegd. ©-Mill heeft hiervoor een businessplan opgesteld en LHB gevraagd hierbij te ondersteunen. Voorzien is een investering van ruim € 2.000.000,-- .

Vanaf 2013 wordt de NIOZ haven op Texel herontwikkeld tot dé kennishaven van de regio. De ontwikkelingen starten met een uitbreiding van kade en steigers, maar ook met het realiseren van faciliteiten als opslagruimte, kantoor en parkeergelegenheid. Hierdoor ontstaat er meer ruimte voor economische activiteiten zoals ballastwaterzuivering, ‘boerderij op zee’ en getijdenenergie.

De herontwikkeling van de haven is de eerste stap naar een cluster van activiteiten rond duurzame voedselproductie en duurzame energieopwekking waarbij gebruik gemaakt wordt van de mogelijkheden van de zee. Daarbij wordt ingespeeld op een unieke samenwerking tussen de drie O’s: overheid, onderwijs en ondernemers.

Kennis die ontwikkeld wordt op het NIOZ, wordt omgezet in economische activiteiten. Startende ondernemingen kunnen gebruik maken van de kennis en ontwikkelingen en daarmee tot wasdom komen.