Achtergrond
Verzakelijking bedrijventerreinenmarkt komt op gang
Het Ministerie van Infrastructuur & Milieu heeft tien illustratieve praktijkvoorbeelden van verzakelijking van de bedrijventerreinenmarkt geanalyseerd. Uit deze voorbeelden blijkt dat er al verschillende vormen van verzakelijking in de praktijk worden gebracht en dat er stappen worden gezet naar een verdere professionalisering van de markt.
Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van de ‘Roadmap naar verzakelijking van de bedrijventerreinenmarkt’ die in 2010 door Rijk, IPO en VNG is opgesteld. Verzakelijking is onderdeel van de ‘nieuwe aanpak’ van bedrijventerreinen, waarin een grotere rol van de private sector centraal staat.
‘Verzakelijking is een langetermijnstrategie, gericht op behoud en groei van de waarden van bedrijventerreinen door een professionele en gebiedsgerichte aanpak, via een grotere betrokkenheid van private partijen’
De roadmap is het startschot om verzakelijking verder te brengen. Het streven is een structuurverandering van de bedrijventerreinenmarkt te realiseren, waarbij:
- ondernemers meer mogelijkheden krijgen om bedrijfsruimte te huren;
- ontwikkelaars en beleggers hun portefeuilles kunnen spreiden richting bedrijfsruimten;
- gemeenten en private partijen meer gaan werken met PPS constructies.
Uit het onderzoek blijkt dat verzakelijking van de bedrijventerreinenmarkt zich weliswaar in het beginstadium bevindt, maar dat Nederland diverse praktijkvoorbeelden kent waar al sprake is van verschillende vormen van verzakelijking. Verdeeld over het land zijn uiteenlopende voorbeelden bekeken, besproken en geanalyseerd. De voorbeelden variëren van puur private ontwikkelingen tot publieke-private samenwerking en ‘zakelijk’ opererende publieke partijen.
Uit analyse van tien praktijkvoorbeelden – variërend van puur private ontwikkelingen tot publieke – private samenwerking en ‘zakelijk’ opererende publieke partijen – blijkt dat er een markt is voor verzakelijking. Enkele voorbeelden zijn:
- Huur en koop van kleinschalige bedrijfsruimte ontwikkeld door lokale en regionale ontwikkelaars (lichte industrie);
- Ontwikkeling van onderscheidende toplocaties voor specifieke doelgroepen met een lange termijn perspectief door private partijen aan de hand van een krachtig marktconcept;
- (Her)ontwikkeling van locaties met verdiencapaciteit (bijv. binnenstedelijke locaties met mogelijkheden voor transformatie naar bijv. woningbouw) door private partijen;
- Nieuwe terreinen en/of private ontwikkelingen op economische brandpunten (bijv. logistiek en campussen) met marktdruk;
- Private investeringen door grotere bedrijven op bestaande locaties, zowel op de eigen kavel als in de directe omgeving.
Verzakelijking van de bedrijventerreinenmarkt bevindt zich nog in het beginstadium. Dit vraagt om een structuurverandering en een lange termijn aanpak, maar ook een individuele inspanning en wellicht zelfs 'gedragsverandering’ van de sleutelspelers: gemeenten, ontwikkelaars, beleggers, eindgebruikers. Zo is voor elke sleutelspeler een rol weggelegd in het bewerkstelligen van verzakelijking en professionalisering van de bedrijventerreinenmarkt. Niet als doel op zich, maar om gezamenlijk, en rekening houdend met elkaars belangen, te werken aan duurzamere en toekomstbestendige bedrijventerreinen.
De praktijkvoorbeelden in het onderzoek gelden als voorbeeldprojecten waar alle sleutelspelers van kunnen leren. Hoewel ‘verzakelijking’ nadrukkelijk een proces in beweging is, zijn uit het onderzoek naar praktijkvoorbeelden wel enkele aanbevelingen gedestilleerd:
- Maak de markt inzichtelijk! Het ontbreken van zicht op de bedrijventerreinenmarkt is een belemmerende factor voor verzakelijking, in het bijzonder voor een grotere rol voor beleggers (investeerders) en eindgebruikers. Gemeenten en ontwikkelaars zijn hierbij vooral aan zet.
- Transparantie, openheid en draagvlak zijn sleutelsuccesfactoren voor verzakelijking in de diverse ontwikkelingsfasen van bedrijventerreinen. Een open deur, maar dat neemt niet weg dat nog veel winst valt te behalen en dat elke partij daar een aandeel in heeft.
- Eerlijk rekenen, met realistische cijfers. Nieuwe financiële instrumenten en vormen verdienen bovendien meer aandacht. Denk aan gebiedsfondsen, waardecreatie en nieuwe vormen van publiek-private samenwerking.
Download hier de Praktijkvoorbeelden Verzakelijking Bedrijventerreinen, Ministerie van Infrastructuur en Milieu, 2011
Lees
verder