Op maandag 1 december 2014 is het vernieuwde terrein op Induma Oost in Helmond opgeleverd tijdens een feestelijke eindhandeling. Een jaar na het startsein van de herstructurering heeft het gebied een ware kwaliteitsslag ondergaan en en is het gelukt om binnen de gestelde tijd het maximale uit het beschikbare budget te halen. Het is een bijzonder herstructureringsproject met een combinatie van fysieke ingrepen, handhaving en samenwerking tussen gemeente, parkmanagement en bedrijven.

Opmerkelijke resultaten

De samenwerking van de gemeente Helmond, de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM), Stichting Bedrijventerreinen Helmond (SBH), de ondernemers en de vastgoedeigenaren, in combinatie met handhaving en fysieke ingrepen maakt Induma Oost een bijzonder herstructureringsproject met opmerkelijke resultaten. Dat blijft regionaal niet onopgemerkt: het heeft er ook voor gezorgd dat er in deze tijd van bezuinigingen toch nog subsidiegeld beschikbaar blijft voor herstructurering.

Het mooiste resultaat is misschien wel de investering die veel ondernemers en eigenaren in hun eigen panden gedaan hebben: zo hebben ook de panden zélf een facelift ondergaan. Hoe belangrijk juist die eigen bijdrage van ondernemers is, werd tijdens de eindhandeling door wethouder Yvonne van Mierlo letterlijk met een verfkwast onderstreept: samen met ondernemer Henk Jansen nam zij de kwast ter hand en voorzagen zij de kozijnen van zijn pand van een nieuwe laag verf.

De aanpak zal dan ook worden doorgezet naar het volgende te herstructureren bedrijventerrein: Induma West in Helmond.

Vraaggericht ontwikkelen

De herstructurering van Induma Oost kent een bijzondere procesaanpak. De samenwerkende partijen hebben - mede dankzij de subsidie van het ministerie van Economische Zaken - een positieve impuls kunnen geven aan het gebied. Het bedrijventerrein stond er al een aantal jaren troosteloos bij. Herstructurering stond al een lange tijd op het programma, toch lukte het niet om de herstructurering van de grond te krijgen. SBH, BOM en gemeente Helmond hebben zich toen nog eenmaal sterk gemaakt voor de herstructurering, en hebben daarbij ook de ondernemers aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheid.

Induma Oost is aangemerkt als “proeftuin” voor het project Vraaggericht Ontwikkelen: een nieuwe manier van ontwikkelen waarbij er snel kan worden ingespeeld op de veranderende behoeften in bedrijfshuisvesting. De vraag van de ondernemer is het uitgangspunt; regels en grenzen staan ten dienste van het doel. Samen worden obstakels om tot het antwoord op de vraag te komen overwonnen; de ene keer door te kiezen voor een creatieve benadering, de andere keer door ruimte te scheppen waar deze er voorheen niet was. Daarnaast is het belangrijk dat ondernemers zelf investeren, én zich aan de regels houden; alleen dan investeren ook de overheidspartijen extra.

Duurzaamheidsprofiel

Om het effect van de kwaliteitesverbetering van de uitgevoerde maatregelen te meten,  is op verzoek van de betrokken partijen voorafgaand en na afloop van het project een zogenaamde DPL-BT (Duurzaamheids Profiel Locatie – Bedrijven Terreinen) meting gedaan. Met deze met meting wordt de duurzaamheid van een bedrijventerrein bepaald op basis van gegevens over 18 duurzaamheidsaspecten. De DPL-BT meting neemt People, Planet en Profit als uitgangspunt en geeft praktisch inzicht en aanknopingspunten voor specifieke verbeteringen.

Op Induma Oost in Helmond is de score van veel van de aspecten omhoog gegaan door de uitgevoerde maatregelen. Ondanks dat nog niet alle projectonderdelen al uitgevoerd zijn is de score van het terrein van een dikke onvoldoende al verbeterd tot een voldoende.

Blijvende inzet

Na de oplevering gaan de partijen nog door met de verdere ontwikkeling van het gebied, de pilot Vraaggericht Ontwikkelen blijft doorlopen. De handhaving wordt voortgezet en andere maatregelen worden nog verder uitgevoerd. Het succes van de aanpak is ook aanleiding om deze in Induma West voort te zetten. Naast de “Verdien de ruimte aanpak” is het voornemen om in Induma West ook kijken of de vernieuwde aanpak van stedelijke herverkaveling tot meerwaarde kan leiden. Alles begint en eindigt echter met een constructieve en praktische samenwerking met de ondernemers en vastgoed eigenaren in het gebied.

Op bedrijventerrein De Liede werd dinsdag 21 oktober 2014 de nieuwe openbare verlichting gevoed door gelijkspanning feestelijk in gebruik genomen. De verlichting gaat aan als wethouder Nederstigt met de stoomwals langs de lantaarnpalen rijdt.

Door over te gaan op led-verlichting daalt het verbruik van 90W naar slechts maximaal 60W en op elk gewenst moment kan gedimd worden naar 20W. In geval van een calamiteit of bij bedrijvigheid kan het lichtniveau dan weer met een druk op de knop worden verhoogd. Wethouder John Nederstigt verrichtte de officiële openingshandeling. Gezeten op een stoomwals reed hij langs vier lantaarnpalen die op het moment van passeren van 20W naar 60W gingen. Namens de provincie Noord-Holland was gedeputeerde Jan van Run aanwezig. Afvalzorg heeft een primeur; dit is het eerste moderne en duurzame gelijkspanningsnet in Nederland dat op een bedrijventerrein is geïnstalleerd.

Zowel de gemeente als de provincie was nauw betrokken bij dit project en hebben het mede mogelijk gemaakt. Afvalzorg is gespecialiseerd in het beheer van stortlocaties en het bewerken en hergebruiken van afvalstromen. Wanneer hergebruik geen optie is, zorgt Afvalzorg voor het veilig en verantwoord storten van afval. Bedrijventerrein De Liede is een onderdeel van Afvalzorg. Het is een bekende locatie voor gebruikte auto's en auto-onderdelen, zowel in Nederland als buiten de landsgrenzen.

Op 9 oktober 2014 hebben de SKBN en het Kadaster een overeenkomst ondertekend voor één jaar, waarmee een nieuwe samenwerking is bekrachtigd.

Doel van de SKBN is kennis te ontwikkelen en kennis te verspreiden over het thema ‘(her)ontwikkeling van bedrijventerreinen’. Hierbij valt te denken aan ontwikkeling, herstructurering (revitalisering en herprofilering) en beheer van bedrijventerreinen.

Het Kadaster past met succes het instrument ‘Stedelijke Herverkaveling’ toe. Dit instrument wordt ingezet bij ontwikkeling of herontwikkeling in verstedelijkte gebieden zoals (voormalige) bedrijventerreinen, door het herschikken van zakelijke rechten. Voor het instrument ‘Stedelijke Herverkaveling’ is een wettelijke regeling in de maak.
 
De SKBN en het Kadaster gaan elkaar versterken door onder andere het geven van kennisbijeenkomsten die op het snijvlak van ‘stedelijke herverkaveling en bedrijventerreinen liggen’ aan participanten en kennispartners. Hiervoor kan gebruik worden gemaakt van elkaars netwerk. De ondertekening vond plaats tijdens het Nationaal Bedrijventerrein Congres 2014 in Barneveld.

Westpoort (Amsterdam) is het Beste Bedrijventerrein van 2014 en Industriepark Kleefse Waard (Arnhem) mag zich ‘New kid on the block’ noemen. Dat werd donderdag 9 oktober 2014 bekendgemaakt tijdens het Nationaal Bedrijventerrein Congres in Barneveld.

De andere genomineerden in de twee categorieën waren:
 

• In de categorie ‘Beste Bedrijventerrein’: De Wildeman (Zaltbommel) en De Horsel (Nuth)
• In de categorie ‘New kid on the block’: Novio Tech Campus (Nijmegen) en Bouw & Infra Park (Harderwijk)

Het jury-oordeel: Categorie ‘Beste Bedrijventerrein’

• Westpoort, Amsterdam

Is Westpoort wel een bedrijventerrein, vroeg de jury zich af; Westpoort is bijna een stad op zich. Toch kent het gebied een duidelijke samenhang en zijn er veel goede en innovatieve initiatieven mogelijk gemaakt en gefaciliteerd. Het gebied is goed op weg naar een duurzame toekomst in een circulaire economie. Bijzonder knap, vindt de jury.

• De Horsel, Nuth

Een voortrekkersrol in een gebied dat achterblijft, een poortfunctie voor Parkstad. Zo presenteert de burgemeester van Nuth De Horsel. Maar wat maakt De Horsel nu echt zo bijzonder? Een zeer actieve ondernemersvereniging, die De Horsel samen met de burgemeester uitdraagt. Dat zie je niet vaak. De jury heeft hiervoor zeker waardering.

• De Wildeman, Zaltbommel

Wat is hét onderscheidende vermogen van de Wildeman? De jury ziet dit vooral in de ‘software’: Een zeer ondernemende gemeente en een personal touch. De Wildeman heeft ook het voordeel van een goede locatie en een helder profiel. Kortom: een modellocatie.

Het jury-oordeel: Categorie ‘New kid on the block’

• Industriepark Kleefse Waard, Arnhem

Industriepark Kleefse Waard is een private ontwikkeling en de eigenaar vaart er wel bij als de ondernemingen op het terrein wel varen. Deze betrokkenheid bij het terrein ziet de jury terug in de combinatie van een duidelijk profiel, een sterk groeimodel en de bereidheid om, waar nodig, te investeren in huurders. Dat is een risico maar getuigt ook van lef.

• Bouw & Infra Park, Harderwijk

Erfgoed en oude gebouwen krijgen een tweede leven op het Bouw & Infrapark in Harderwijk. Dat is op zich al een pluim waard, maar de jury ziet nog kansen voor synergie tussen de gebruikers onderling en samenwerking met externe partijen. Daartegenover staat dat de jury de heldere thema- en praktijkgerichte benadering zeer waardeert.

• Novio Tech Campus, Nijmegen

De jury vindt dat Novio Tech Campus op voorbeeldige wijze aansluit bij de lokale en regionale partijen, zoals de universiteit en de hogeschool. Het feit dat er meerdere eigenaren op de campus actief zijn, roept wel de vraag op welk belang op gegeven moment gaat prevaleren: het collectieve of het individuele? De jury is zeer te spreken over de hoogwaardige stedebouwkundige opzet.

De vakjury

De winnaar is gekozen door een vakkundige jury, 6 professionals, elk met hun eigen specialisme, invalshoek, achtergrond en geografische binding. Dit zijn:

• Kjell-Erik Bugge, Saxion (juryvoorzitter)
• Saskia Beer, Glamourmanifest
• Walter Ising, Kadans Vastgoed
• Wim Schaefer, TU Eindhoven
• Geerd Simonis, C’magne
• Mike Verkouter, Kennispark Twente

Op 2 oktober organiseerde het Projectbureau Herstructurering Bedrijventerreinen Metropoolregio Amsterdam (PHB) in de Voormalige Stadstimmertuin in Amsterdam een kennisbijeenkomst over de kansen die de nieuwe Wet op Bedrijven Investerings Zones (BIZ) biedt voor bedrijventerreinen.

De aanleiding voor deze bijeenkomst betrof de besluitvorming die momenteel voorbereid wordt voor de Eerste Kamer en de verwachting dat de nieuwe BIZ-wetgeving per 1 januari 2015 in zal gaan. Met een BIZ kunnen diverse maatregelen op bijvoorbeeld het gebied van bereikbaarheid, veiligheid, uitstraling of promotie mogelijk worden gemaakt. Deelnemers en sprekers van deze middag waren het erover eens dat de BIZ diverse kansen biedt voor de aanpak van verouderde bedrijventerreinen.

Onder dagvoorzitterschap van Ron Karssing van PHB werd de middag ingeleid door Edwin Markus die een inspirerend en praktisch verhaal hield over de inhoud en proces van de Nieuwe BIZ-wetgeving. Hierna ging een deskundige panel in discussie met elkaar en werden vragen beantwoord van deelnemers uit de zaal. In dit panel zaten Hans Duimelaar (EZ Amsterdam), Rein Aarts (ORAM), Rob ten Bok (KG Parkmanagement) en Edwin Markus (BIZ-expert).

Tijdens de middag zijn de verschillende stappen en valkuilen besproken van de nieuwe BIZ. Dit type ondernemersfonds lijkt door de bottom-up-benadering een typisch instrument van, voor en door ondernemers. Via een heffing op de OZB gelden wordt budget verzameld dat direct terugvloeit in het gebied en waar de ondernemers dan zelf zeggenschap over hebben. Maatregelen op het gebied van bereikbaarheid, veiligheid, uitstraling of promotie kunnen zo worden bekostigd. Voordeel van de BIZ is dat de inzet op deze maatregelen duurzaam geborgd wordt in een BIZ-vereniging of –stichting én dat alle ondernemers hieraan bijdragen. Er zijn dus geen zogeheten free-riders.

Voordat het zover is, is onder andere een succesvolle formele draagvlakmeting nodig. Een goede voorbereiding van de BIZ is van essentieel belang. Ondernemers dienen helder te krijgen dat BIZ het juiste instrument is om bepaalde concrete zaken op te pakken op een bedrijventerrein. Vaak helpt een heldere campagne met een belangrijk urgent onderwerp. Hierover moeten heldere afspraken worden gemaakt tussen ondernemers onderling en gemeente. Een van de sprekers noemt het een groot voordeel indien ondernemers reeds zijn georganiseerd. Op deze manier kan gebruik worden gemaakt van een bestaand platform waar de BIZ uit kan ontstaan. Toch kan het raadzaam zijn een kwartiermaker aan te trekken om het BIZ-traject te begeleiden. Dit kan bijvoorbeeld een ondernemer zijn of een externe. De gemeente Amsterdam verleent dit jaar bijvoorbeeld vijfduizend euro subsidie aan ondernemers die een BIZ willen voorbereiden.

Een BIZ lijkt een instrument van, voor en door ondernemers. Bewoners komen dus niet aan bod. Alhoewel door verkleuring en functiemenging de groep bewoners een steeds groter deel uitmaken van een bedrijventerrein, worden zijn buiten beschouwing gelaten in een BIZ. Des te groter is de rol van de gemeente bij deze regeling. Zij dient bijvoorbeeld een uitvoeringsovereenkomst af te sluiten met de BIZ-entiteit (stichting of vereniging) en de Raad stelt naderhand de verordening vast. Daarbij is de gemeente ook verantwoordelijk voor de formele draagvlakmeting.

Concluderend kan gesteld worden dat een BIZ een voorbeeld van een ondernemersfonds is dat van onderop ontstaat. Het kan tevens goed gebruikt worden voor een kwaliteitsverbetering van een bedrijventerrein. Het is voor ondernemers belangrijk al in een vroeg stadium heldere afspraken te maken met elkaar en gebruik te maken van bestaand draagvlak in een gebied. Dan is het in de tussentijd wachten totdat BIZ 2015 daadwerkelijk wetgevend is.

Sip Marine, een bedrijf dat onder meer scheepsschroeven ontwerpt, heeft het voormalige hoofdkantoor van Alcoa in Drunen gekocht. Een opsteker voor de gemeente Heusden die met ondersteuning van BOM Bedrijfslocaties eigenaar was van het pand, als onderdeel van de aankoop van gronden en percelen van Sapa Profiles. Sinds 2009 stond het grotendeels leeg en was het in gebruik bij het D'Oultremont College.

Sip Marine is niet nieuw op bedrijventerrein Metal Valley. Het bedrijf van directeur/eigenaar Sjouke Sipkema begon drie jaar geleden in een kantoor boven Gieterij Drunen, eveneens gevestigd op Metal Valley. Die ruimte werd echter te klein. Sipkema: "We zijn bezig met de ontwikkeling van nieuwe producten en die willen we straks zelf in elkaar kunnen zet ten en testen. In het nieuwe pand hebben we daar voldoende ruim te voor.” Daarnaast wil Sipkema ruimte geven aan zelfstandig ondernemers die ook werkzaam zijn in de metaalindustrie. "Veel zzp’ers werken alleen vanuit huis. Ik wil een kantorentuin maken waar deze ondernemers een ruim te kunnen huren, zodat ze kunnen klankborden en desgewenst samenwerken. Wij zorgen voor faciliteiten als vergaderruimte, telefoon en internet.” Bij Sip Marine zelf wordt vooral gerekend. "Wij laten boten varen op de computer en rekenen uit wat er met het water gebeurt. Hoe groot is de weerstand, hoe stroomt het water, hoe gaan de golven? Bij elk schip is dat anders.” Met behulp van de berekeningen ontwerpt Sip Marine scheepsschroeven die vervolgens in Italië, Portugal en Singapore worden geproduceerd.

Bij Sip Marine werken zes mensen, maar het bedrijf groeit. "Door het rekenwerk zijn we er achtergekomen dat schepen zelf vaak ook niet optimaal ontworpen zijn. We worden nu steeds vaker al bij de beginfase van de bouw van een schip betrokken, zodat we ook kunnen uitrekenen wat de meest ideale vorm van een romp is.” Goede vormen levert brandstofbesparing op en minder geluidhinder. "Belangrijk. Een schip dat te veel herrie maakt mag ‘s nachts niet varen.”

Algemeen directeur Henk Meijer van Bierens Machinefabrieken en Commercieel directeur Rinus Verhey van Heembouw hebben op 29 september 2014 de handtekening gezet onder de overeenkomst voor de nieuwbouw en herontwikkeling van de huidige huisvesting van Bierens aan de Ringbaan Noord in Tilburg. Ook de wethouder van economische zaken Erik de Ridder en Sectormanager van de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) Ad van der Heijden zetten hun handtekening en bekrachtigden daarmee een belangrijke nieuwe fase in de revitalisatie van dit deel aan de Ringbaan Noord.

Bierens geeft hiermee de opdracht voor de nieuwbouw van een nieuwe productiehal op de aangrenzende kavel, inclusief de verbouwing van het kantoor van de voormalige woningbouwvereniging WonenBreburg. Arec ingenieursgroep maakte het ontwerp voor de nieuwbouw.

Herontwikkeling fabrieksterrein

Heembouw is inmiddels gestart met de engineering van de nieuwbouw. Terwijl de nieuwe productiehal gerealiseerd wordt en de verbouwing van het kantoor plaatsvindt, blijft de huidige productiehal gewoon in gebruik. Dat betekent dat Bierens zijn productie van tandwielen, tandwielkasten, mechanische aandrijvingen en speciale machines gewoon voortzet tot de nieuwe hal klaar is en de productie daar voortgezet kan worden. Dat zal naar verwachting in mei/juni 2015 zijn. Daarna zal de oude hal gesloopt worden en het fabrieksterrein van circa 14.000 m2 door Heembouw herontwikkeld worden. Gesprekken met potentiële kandidaten die zich op dit terrein willen vestigen, vinden al plaats.

Excellente score BREEAM-certificaat gebiedsontwikkeling

 
Schiphol Trade Park heeft een excellente score behaald bij de duurzaamheids-certificering van BREEAM-NL. Maandag 22 september 2014 heeft directeur Dick van der Harst het BREEAM-NL certificaat voor gebiedsontwikkeling met 4 sterren ontvangen, tijdens de openingsconferentie van de Dutch Green Building Week in Arnhem.

Meest duurzame bedrijventerrein van Europa

Schiphol Trade Park heeft de ambitie uitgesproken om het meest innovatieve en duurzame logistieke bedrijventerrein van Europa te worden en daarmee de internationale concurrentiepositie van luchthaven Schiphol en de Metropoolregio Amsterdam (MRA) te versterken. Om deze duurzaamheidsambitie te concretiseren, is begin 2013 gestart met een BREEAM-NL Gebiedsontwikkeling certificeringstraject voor de planvormingsfase.

Voor het terrein zijn 27 duurzaamheidsambities gedefinieerd, waarmee duurzaamheid verweven wordt in het gehele concept: van proces tot uitvoering en van inrichting tot management. Bovenop de beloning voor deze integrale benadering zijn er door de Dutch Green Building Council extra punten toegekend voor het innovatieve agrarische beheer van de toekomstige openbare ruimte. Hierbij wordt het openbaar groen ingezet voor productie van voedsel en grondstoffen voor de BioBased Economie.

Schiphol Trade Park is het vierde gebied in Nederland dat een certificaat toegekend heeft gekregen. Voor bedrijven die zich willen vestigen op Schiphol Trade Park betekent dit dat hiermee de duurzame omgevingsfactoren gewaarborgd zijn. Hiermee laat Schiphol Trade Park ook zien dat duurzaamheid loont en geen kostenpost is. De certificering en benoemde maatregelen zijn voor nieuwe vestigers daarom een goede basis voor het verkrijgen van een BREEAM-NL Nieuwbouw certificering voor hun gebouw.

Schiphol Trade Park

Schiphol Trade Park is een nieuw bedrijventerrein voor bedrijven die zich richten op (inter)nationale handel en innovatieve logistieke oplossingen. Deze locatie ligt strategisch direct naast Schiphol aan de A4 met een eigen op- en afrit, aan de zuidrand van de Metropoolregio Amsterdam en met de regio’s Haaglanden en Leiden binnen handbereik. Multimodale bereikbaarheid en een duurzaam innovatief vestigingsmilieu maken deze locatie geschikt voor vernieuwende bedrijven op het vlak van hoogwaardige logistiek en (internationale) handel.

Schiphol Trade Park is 350 hectare groot en bevat vijf deelgebieden: ‘Logistics Zone’, voor vernieuwende logistiek; ‘Trade Boulevard’, voor aan de logistiek gekoppelde handelsfuncties; de ‘Campus’; de zichtlocatie ‘A4 Skyline’ en het centrale innovatiegebied ‘The Valley’.

Schiphol Trade Park is een ontwikkeling van regionale gebiedsontwikkelaar SADC, Schiphol Real Estate en de gemeente Haarlemmermeer. Samen ontwikkelen zij deze locatie vraaggericht. Direct gekoppeld aan de komst van de eerste klanten wordt gestart met de uitvoeringsactiviteiten. De gesprekken met de eerste potentiële klanten zijn in volle gang.