SKBN Webinar - Ruimte voor werken in de Puzzel van De Jonge

Onderzoekers van Fontys Hogescholen en de Hogeschool Arnhem en Nijmegen hebben binnen het tweejarige RAAK onderzoek Samen Beter gekeken naar hoe de circulaire potentie van bedrijventerreinen beter kan worden benut. De inzichten delen ze op 14 januari 2025 tijdens het Slotevent Samen Beter met een safari naar Living Lab Willem-Alexander meets students in Roermond.   PROGRAMMA 12.00 uur - Ontvangst met broodjeslunch 12.45 uur - Welkom door moderator Dankeld Vanmeenen (Fontys) 12.50 uur - Welkom door gastheer Gemeente Roermond. Met Janou Martens-Goetstouwers en wethouder Dirk Franssen (Gemeente Roermond)  13.05 uur - Dit is Willem-Alexander, over de circulaire bedrijven en de campus W-A meets students en de waarde van zo’n campus voor de betrokkenen. Met een excursie naar de circulaire bedrijven Kalle en Bakker, SIF en Smurfit Westrock. 13.55 uur - Resultaten van het onderzoeksproject Samen Beter rondom competentieprofielen, organisatiegraad, living labs en business cases. Met Cees-Jan Pen (Fontys) en Frank de Feijter (HAN) 14.40 uur - Vertrek per bus naar de Raadszaal van Roermond. 15.00 uur Het resultaat van onderzoek studenten: SDG-profielen maken voor MKB-bedrijven met behulp van een CSRD-tool. 15.30 uur - Ruimte voor vragen en discussie 16.00 uur - Feestelijke afronding van het Samen Beter onderzoeksproject met een borrel 16.30 uur - Bus rijdt terug naar parkeerplaats W-A.   KLIK HIER OM JE AAN TE MELDEN Datum: 14 januari 2025 Locatie: Willem Alexander Haven Roermond en gemeentehuis Roermond Deelnemen is kostenloos. Aanmelden kan via https://kennislab.typeform.com/to/HbNT899H Dit Slotevent wordt georganiseerd in het kader van het onderzoek Samen Beter van de HAN en Fontys Hogescholen. Dit onderzoek is medegefinancierd door Regieorgaan SIA, onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Kijk hier voor meer informatie over dit onderzoek.  

Op 28 maart j.l. bracht het kabinet een reactie naar buiten op het Rli-rapport over de benodigde condities om de Nederlandse bedrijventerreinen en de ondernemingen die daar gevestigd zijn sneller toekomstbestendig te maken. Dit rapport Kiezen voor toekomstbestendige bedrijventerreinen gaf in een notendop drie aanbevelingen: Formuleer een toekomstbeeld, pak de organisatievorming en financiering op bedrijventerreinen aan én zorg voor een rolverdeling tussen overheden en uitvoeringsinstanties. In haar reactie geeft het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) aan een interdepartementale werkgroep te starten om de kansen en belemmeringen rondom de verduurzaming van bedrijventerreinen te onderzoeken. ‘Samenhang en ondernemersgerichtheid moeten centraal staan in de aanpak van verduurzaming van bedrijventerreinen.’ Dit zal naar verwachting leiden tot voorstellen om de bestaande initiatieven en programma’s meer in samenhang te brengen en meer te richten op ondernemers. Ook wordt in de reactie benoemd dat er dit jaar samen met bedrijventerreinen, provincies en gemeenten proefprojecten worden gestart om slimmere uitvoeringen te toetsen.   De SKBN (Stichting Kennisalliantie Bedrijventerreinen Nederland) is zeer verheugd met de aandacht die er is voor de enorme mogelijkheden die er op onze bedrijventerreinen zijn voor verduurzaming, decarbonisatie en de transitie naar een circulaire economie. Het maatschappelijk en economisch belang van onze werklocaties lijkt nu definitief, en terecht, te zijn doorgedrongen in de landelijke politiek. Met veel dank aan het werk van de Rli, en de adequate reactie van minister Adriaansens op dit rapport. Het is goed dat er vanuit EZK regie wordt gepakt om de maatschappelijke en economische waarde van bedrijventerreinen te verzilveren. Dat vraagt van het Rijk actief meedenken, interveniëren waar nodig en sturen op oplossingsgerichte maatregelen. Daar ligt nadrukkelijk een opgave voor het Rijk. Het is tevens goed dat er samenwerking tussen de verschillende departementen wordt opgetuigd. We hopen dat dit op korte termijn zijn uitwerking zal krijgen. Maar laten we vooral aandacht houden voor de uitvoering. We onderstrepen als SKBN graag hét kernwoord van het Rli-rapport, namelijk: versnellen! Om dat te bewerkstelligen is het van belang om snel over te gaan tot actie. Wat kunnen we al leren van best practices? Hoe zorgen we ervoor dat niet overal het wiel opnieuw wordt uitgevonden? Het opstarten van proefprojecten heeft wellicht als nadeel dat er voorbij wordt gegaan aan de vele kennis en goede voorbeelden die er al in den lande zijn. Deel kennis, leer van elkaar en vier de successen. Waar ons inziens bovendien te weinig aandacht voor is, is het feit dat maatschappelijke opgaven hun weerslag hebben op de ruimtevraag op bedrijventerreinen. Is er voldoende aandacht voor de inpassing en intensivering van en beschikbare ruimte die voorhanden is? SKBN-voorzitter Theo Föllings: “Het momentum om bedrijventerreinen versneld te verduurzamen, is beter dan ooit omdat er vanuit de overheid én de markt de wil - en het geld - is om te investeren, met als trigger de energietransitie die nodig is. De kunst wordt om de partijen die willen investeren bij elkaar te brengen, zodat we met inzet via bestaande organisatiestructuren óf met nieuwe coalities kunnen versnellen.” “Provincies en gemeenten moeten de mogelijkheid hebben om mee te denken en beleidsmatig te interveniëren welke bedrijventerreinen wel of niet in aanmerking komen voor (financiële) ondersteuning. Immers, provincies maken plannen met daarin afspraken over de planning van bedrijventerreinen. Het is niet handig als je daar met plannen en investeringen vanuit het Rijk dwars tegenin gaat. Zorg er tevens voor dat de regio’s nadrukkelijk de financiële mogelijkheden krijgen om de handschoen op te pakken. De plannen die vervolgens ontstaan, zijn tevens een trigger om de markt te laten meefinancieren. Die voelen de urgentie en willen meebetalen als de onderliggende businesscase klopt.” We kijken als SKBN uit naar een betrokkenheid bij de voortgang van de interdepartementale werkgroep en helpen uiteraard graag, met al onze leden die samen 80 procent van alle bedrijventerreinen in Nederland vertegenwoordigen, mee in de kennisdeling en het laten zien van ‘best practices’.  

De potentie voor energiebesparing op bedrijventerreinen is groot. Met de huidige duurzame technologieën kan het aardgasverbruik met 80 procent afnemen. Dit betekent wel dat de vraag op het elektriciteitsnet met bijna 50 procent toeneemt, blijkt uit onderzoek van TNO in opdracht van het ministerie van EZK.  Uit de berekeningen van het onderzoeksinstituut blijkt dat het mogelijk is om het aardgasverbruik van bedrijventerreinen met maar liefst 80 procent te reduceren naar 30 petajoule (PJ).   Ter vergelijk: 1 Petajoule is voldoende om ongeveer 18.500 huishoudens een jaar lang van energie te voorzien. Ook de CO2-uitstoot kan flink omlaag: van nu 18,5 megaton, naar 13,6 megaton.  Volgens het TNO-onderzoek is met de huidige technologieën al een besparing mogelijk van 8,7 megaton aan CO2-uitstoot door vermindering van het gebruik van aardgas.   TNO-expert Vincent Kamphuis zegt daarbij dat een onderscheid moet worden gemaakt tussen aardgas en elektriciteit.   ‘Van de 10,4 megaton aardgas kun je er 8,7 besparen, maar door elektrificatie neemt het elektriciteitsgebruik en daarmee de indirecte uitstoot van CO2 toe. Per saldo blijft van die 8,7 megaton dan 3,1 megaton over.’   Volgens de TNO-onderzoeker is dit nog altijd een aanzienlijke en noodzakelijke afname. ‘Als de elektriciteitssector verder verduurzaamt, komt de 8,7 megaton weer dichterbij.’  Bedrijven kunnen de meeste energie besparen door de warmtevraag van hun gebouwen en processen vergaand te elektrificeren. De potentiële besparing op aardgas bedraagt 42 petajoule in gebouwen en 112 petajoule door aanpassing van bedrijfsprocessen. Samen is dat een reductie van 154 PJ, op een totaal verbruik van 184 PJ.  Betere afstemming  Elektrificeren van de warmtevraag zorgt volgens TNO wel voor een toename van de stroomvraag. Het onderzoeksinstituut verwacht dat de vraag met 47 petajoule groeit, een toename van 50 procent ten opzichte van het huidige stroomverbruik op bedrijventerreinen.  Dit vergroot de vraag naar duurzame elektriciteitsopwekking en betekent dat er extra aansluitvermogen nodig is op het elektriciteitsnet.   Dit kan volgens TNO door een betere afstemming van lokale productie en verbruik van elektriciteit met bijvoorbeeld een energy hub.  Het onderzoek wijst uit dat de potentiële besparingen zijn te behalen op een relatief kleine oppervlakte. Bedrijventerreinen stoten volgens berekeningen van het onderzoeksinstituut ongeveer evenveel CO2 uit als de gebouwde omgeving, terwijl ze slechts 2 procent van het totale landoppervlak in beslag nemen, tegenover 7,2 procent door woonruimte.   Door in te zetten op verduurzaming van de bedrijven en efficiënter ruimtegebruik is de potentie van bedrijventerreinen beter te benutten.   Intensiever gebruik maken van dezelfde oppervlakte levert volgens TNO meer ruimte op voor collectieve oplossingen zoals batterijen en slimme energyhubs.  Het ministerie van EZK wil vanuit het vorig jaar oktober gepresenteerde Nationaal Programma Ruimte voor Economie het verduurzamen van bedrijventerreinen versnellen. Het TNO-onderzoek vond plaats in het kader van dit programma.  Lees het volledige artikel op Stadszaken.nl.