Groene Gezonde Bedrijventerreinen Estafette - Den Haag

Onderzoekers van Fontys Hogescholen en de Hogeschool Arnhem en Nijmegen hebben binnen het tweejarige RAAK onderzoek Samen Beter gekeken naar hoe de circulaire potentie van bedrijventerreinen beter kan worden benut. De inzichten delen ze op 14 januari 2025 tijdens het Slotevent Samen Beter met een safari naar Living Lab Willem-Alexander meets students in Roermond.   PROGRAMMA 12.00 uur - Ontvangst met broodjeslunch 12.45 uur - Welkom door moderator Dankeld Vanmeenen (Fontys) 12.50 uur - Welkom door gastheer Gemeente Roermond. Met Janou Martens-Goetstouwers en wethouder Dirk Franssen (Gemeente Roermond)  13.05 uur - Dit is Willem-Alexander, over de circulaire bedrijven en de campus W-A meets students en de waarde van zo’n campus voor de betrokkenen. Met een excursie naar de circulaire bedrijven Kalle en Bakker, SIF en Smurfit Westrock. 13.55 uur - Resultaten van het onderzoeksproject Samen Beter rondom competentieprofielen, organisatiegraad, living labs en business cases. Met Cees-Jan Pen (Fontys) en Frank de Feijter (HAN) 14.40 uur - Vertrek per bus naar de Raadszaal van Roermond. 15.00 uur Het resultaat van onderzoek studenten: SDG-profielen maken voor MKB-bedrijven met behulp van een CSRD-tool. 15.30 uur - Ruimte voor vragen en discussie 16.00 uur - Feestelijke afronding van het Samen Beter onderzoeksproject met een borrel 16.30 uur - Bus rijdt terug naar parkeerplaats W-A.   KLIK HIER OM JE AAN TE MELDEN Datum: 14 januari 2025 Locatie: Willem Alexander Haven Roermond en gemeentehuis Roermond Deelnemen is kostenloos. Aanmelden kan via https://kennislab.typeform.com/to/HbNT899H Dit Slotevent wordt georganiseerd in het kader van het onderzoek Samen Beter van de HAN en Fontys Hogescholen. Dit onderzoek is medegefinancierd door Regieorgaan SIA, onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Kijk hier voor meer informatie over dit onderzoek.  

Bedrijventerreinen zijn van grote economische waarde, maar op duurzaamheid scoren ze nog niet altijd even goed. Hoe kan dat anders? Daarover sprak een panel van vijf expertsprekers tijdens de vastgoedbeurs PROVADA op 11 juni 2024 tijdens een sessie door SADC georganiseerd. Jan Jaap Blüm vertelde hoe SADC van Schiphol Trade Park het duurzaamste logistieke bedrijventerrein ter wereld maakte, maar ook dat de missie nog niet voltooid is. ,,Ook de komende tien jaar zullen we weer stappen moeten zetten om de kwaliteit niet alleen te behouden maar ook nog beter te maken.” Moderator Frank Voorbergen (PHB/SADC) begint de sessie ‘Hoe maak je het duurzaamste logistieke bedrijventerrein van de wereld?’ tijdens de PROVADA beurs 2024 met een rijtje zonnige cijfers. Zo zijn er in Nederland 3400 bedrijventerreinen waar 30% van het bruto nationaal product wordt verdiend, door 28% van de nationale werkgelegenheid. Een mooi economische resultaat. Maar op klimaatgebied zijn de cijfers heel wat minder rooskleurig. Zo is maar één procent van het oppervlak van bedrijventerreinen groen of blauw. Dat is weinig in vergelijking met omringende woonwijken waar dat percentage op 37% ligt. Verder is 87% van de bedrijventerreinen gevoelig voor overstromingen en voelt een gemiddelde zomerdag er aan als 40 graden. Er is weinig groen voor een wandelingetje tussendoor en daardoor is het ziekteverzuim relatief hoog. Certificaat geen garantie voor de toekomst Dat kan beter, zegt Frank. En één van de showcases op dat gebied is het Schiphol Trade Park van SADC. Dat gebied kreeg de BREEAM-NL certificering Outstanding toegekend en is daarmee het meest duurzame logistieke businesspark van de wereld. Al plaatst Jan Jaap daar meteen een kanttekening bij, vertelt hij aan het PROVADA-publiek: ”Dat certificaat geeft een indruk van de prestaties tot nu toe. Maar het betekent niet dat het in de toekomst vanzelfsprekend zo zal blijven. We zullen het de komende tientallen jaren telkens weer een stapje beter moeten doen.” Dat gezegd hebbende, legt Jan Jaap uit hoe het gelukt is zover te komen met het Schiphol Trade Park. “Dat zit ‘m in een aantal dingen. Allereerst gaat het om hoge ambities stellen en die altijd overeind houden. Daarnaast is het belangrijk echt ruimte te maken voor groen en blauw. Dus het uitgeefbare percentage op Schiphol Trade Park is behoorlijk anders dan op bestaande bedrijventerreinen. In de openbare ruimte geven wij het goede voorbeeld door dat zo groen en klimaat adaptief mogelijk in te richten.” Positief over showcase Schiphol Trade Park Eén van de andere panelleden, Edwin van der Strate van adviesbureau TAUW en commissielid van Werklandschappen van de Toekomst, luistert aandachtig naar het verhaal van Jan Jaap. Maar is ook kritisch.”Ik heb wel eens eerder tegen SADC gezegd: jullie hebben het makkelijk. Jullie zitten in het Westen van het land, daar is de grond ‘heet’. Aan mijn accent horen jullie misschien dat ik uit het Oosten kom. Ik probeer daar voor elkaar te krijgen dat we met zijn allen er bewust van zijn dat vergroenen goed is voor de gezondheid van mensen, maar ook voor de aantrekkelijkheid van het bedrijventerrein. Dat is hard werken. Dus aan de andere kant ben ik óók positief over een showcase als Schiphol Trade Park. Daarmee kunnen we laten zien dat het anders kan.” Bestaande bedrijventerreinen Het panelgesprek gaat verder over het verschil tussen de aanpak op nieuwe en bestaande bedrijventerreinen Stan Verstraete van Haarlem Business Park: “Bij ons in Haarlem is de dynamiek heel anders dan op Schiphol Trade Park. Wij bestaan al 100 jaar en hebben 1100 ondernemingen op ons terrein. De één is al ver in het bewustzijn rond verduurzaming, de ander heeft er weinig mee. Aan ons is het de taak om toch alle neuzen dezelfde kant op te krijgen; een gemeenschap te bouwen. Vanuit daar kun je veel makkelijker communiceren en zaken voor elkaar krijgen.” Abe Ferwerda van PHB is het daarmee eens. Hij vult aan: “Dat bedrijven zich organiseren, is key om iets voor elkaar te krijgen inderdaad. Wij proberen daarom altijd te zoeken naar een haakje wat bedrijven op het terrein verbindt. Netcongestie kan nu een heel groot haakje zijn merken we in gesprekken met ondernemers en ondernemersverenigingen.” Netcongestie en watercongestie Netcongestie; een topic waar zo’n beetje alle bedrijventerreinen mee te maken gaan krijgen. Net als watercongestie in de toekomst. Zijn de bedrijventerreinen van 2024 daar een beetje klaar voor? Nog niet, ziet Jasper Beekmans van adviesbureau STEC. Dat bureau heeft een methode ontwikkeld om bedrijventerreinen te scoren op toekomstbestendigheid. Jasper. “Dat hebben we nu voor ruim honderd bedrijventerreinen gedaan. Je ziet dat klimaat, energie en circulaire economie echt nog grote aandachtspunten zijn. Daar scoren bedrijventerreinen, afgezien van wat geweldige voorbeelden, niet goed op.” Nog genoeg te doen dus. Moderator Frank Voorbergen vraagt tot slot of één van de vijf mannen een wijs woord tot de zaal wil richten? “Ik zou nog wel één ding willen toevoegen,” zegt Jan Jaap. “We kunnen wachten tot individuele ondernemers iets gaan doen, maar het werkt veel beter om één goede kartrekker te hebben. Ik denk dat gemeentes daarin een rol hebben: zij kunnen die voortrekkersrol pakken en laten zien wat er allemaal kan. Dus ik zou zeggen: maak je zichtbaar en vier je successen. Dan gaan we echt een stuk verder komen met z’n allen.”

Als de industrie duurzame stappen zet, kan het heel snel gaan met de CO2-reductie. Op het industrieterrein Botlek besparen bedrijven samen zo’n 150 miljoen kuub aan aardgas (vergelijkbaar met de CO2-uitstoot van 100.000 huishoudens). Ze doen dit door onderling restwarmte uit te wisselen via het Botlek Stoomnetwerk. Gedeputeerde Jeannette Baljeu was namens de provincie Zuid-Holland aanwezig om het startsein voor de aanleg te geven. "Het Botlek Stoomnetwerk is een heel belangrijke schakel in het klimaatneutraal maken van de Rotterdamse Haven. Ik ben er trots op dat we dit in het Rotterdamse havencomplex voor elkaar gaan krijgen. Het is een mooi voorbeeld van hoe de industrie haar verantwoordelijkheid pakt in de energietransitie", aldus Jeannette Baljeu. Extra grote buizen De restwarmte van afvalverwerker AVR en chemiebedrijf Cabot wordt straks via een uitgebreid stoomnetwerk gedeeld met andere bedrijven op het industrieterrein Botlek. De provincie Zuid-Holland en de gemeente Rotterdam subsidieerden de infrastructuur met respectievelijk 2 miljoen en 0,7 miljoen euro. NetVerder, onderdeel van Stedin Groep, investeert miljoenen in het stoomnetwerk in de Botlek, waarvan een deel al sinds 2013 in gebruik is. Bedrijven die aangesloten zijn op het stoomnetwerk hoeven zelf geen of minder stoom op te wekken. Op die manier wordt er aardgas bespaard en wordt de uitstoot van CO2 teruggedrongen. Het bestaande netwerk wordt nu ‘overgedimensioneerd’ uitgebreid. Dit betekent dat het netwerk dat nu wordt aangelegd meer aan kan dan er op dit moment nodig is. Hierdoor is het mogelijk om op termijn ook andere stoombronnen en andere afnemers aan te sluiten op het netwerk. Denk hierbij aan duurzame bronnen zoals geothermie. De warmte die dan nog overblijft kan via het netwerk WarmtelinQ worden gebruikt om huizen te verwarmen. Het Botlek Stoomnetwerk moet in 2026 operationeel zijn.