Bedrijventerreinen staan weer volop in de aandacht. Niet alleen wordt er naar deze gebieden gekeken om ondernemers voldoende ruimte te geven, steeds meer gaat het om termen als energietransitie, duurzame mobiliteit, klimaatadaptatie en circulaire economie. Tijdens de Groene Gezonde Bedrijventerrein Estafette op Lage Weide in Utrecht, gaan we op zoek naar de juiste manier om een bestaand bedrijventerrein te vergroenen mét de ondernemers.

Hoe kun je als overheid ondernemers stimuleren dat ze aansluiten en daadwerkelijk investeren? Maak de stap van plannen maken naar daadwerkelijke uitvoering. En welke rol speelt parkmanagement daarbij? Op bedrijventerrein Lage Weide laten ze graag zien hoe ze al tot concrete resultaten zijn gekomen. En op welke manier ze het bedrijventerrein willen transformeren tot de groene long van Utrecht.

Praktische informatie
Datum: maandag 18 september
Tijd: 13.30 – 16.30 uur
Locatie: De Hofclub Lage Weide
(Niels Bohrweg 121, 3542 CA Utrecht)
Deelname: Gratis, meld je hier aan


Programma
13.00 uur            Inloop

13.30 uur            Welkom door dagvoorzitter Roeland Tameling, directeur Parkmanagement Lage Weide

13.35 uur            Welkom door Susanne Schilderman, wethouder EZ en Circulaire Economie bij gemeente Utrecht

13.45 uur            Keynote speaker: Elwin de Vink, Business Developer Duurzame Leefomgeving bij Donker Groep

14.10 uur            De aanpak van de kopgroep ondernemers Lage Weide. Duo gesprek met ondernemers Anne de Roos en Ronald Crombag. Zij vertellen hoe ondernemers op Lage Weide aan de slag zijn gegaan met het droombeeld en het bottom up draagvlak creëren.

14.30 uur            Pauze

14.45 uur            Living Lab Tour Lage Weide
Kies als deelnemer uit vijf ‘living labs’ op Lage Weide. Per casus wordt ter plekke een toelichting door de betrokken ondernemers gegeven. Zie onderstaand de locaties, een keuze maken de deelnemers op de dag zelf.

16.00 uur            Plenaire terugkoppeling door Roeland Tameling met publiek

16.30 uur            Borrel

 

Living Labs

UW Werkmaatschappij
Bij UW Werkmaatschappij staat maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog op de agenda. De vraag: ‘hoe duurzaam kunnen we zijn?’ staat daarbij centraal. Zo werkt UW met een ‘groene meetlat’: hier leren we op interactieve wijze wat dit inhoudt. Ook is UW bezig met de ontwikkeling van een werkacademie: van traditionele werkplek naar een verwelkomende, prikkelarme en drempelvrije plek om samen te komen. Onderdeel daarvan is de ontwikkeling van een groene werknemerstuin die we tijdens de rondleiding bezoeken.

Vigr
Bij Vigr deden we in december mee aan de collectieve bomenplant-actie van ILW. Zelf hebben we ook plannen voor vergroening, zoals een groene gevel, bekijken wij de mogelijkheden voor zonnepanelen voor eigen gebruik en rijden wij voornamelijk hybride en elektrische auto’s. De groene gevel is goed om biodiversiteit en het klimaat binnen te bevorderen, maar het is ook goed voor de uitstraling van ons pand, het bedrijf en het bedrijventerrein. Zo proberen we bij te dragen aan een aantrekkelijke werkomgeving voor onze (potentiële) medewerkers en klanten. Passend bij de dynamische en vitale uitstraling die we als bedrijf nastreven. Met de deelnemers van de estafette gaan we in op (het waarom van) onze ambities, uitdagingen die we tegenkomen en hoe we tot realisatie komen.

Stamhuis
Tijdens de wandeling rond de panden van Stamhuis komen in vogelvlucht al diverse verduurzamingsmaatregelen aan de orde: naast het geven van een impuls aan de aantrekkelijkheid en vergroening van de bedrijfsentrees komen ook de plaatsing van zonnepanelen, batterijen en management van netcongestie aan de orde. Daarna wordt dieper ingegaan op de toekomstplannen en worden op interactieve wijze vragen en inzichten met elkaar gedeeld.

Groenpand
Groenpand helpt je om een steentje bij te dragen aan een beter milieu. Van zonnepanelen en warmtepompen tot groene stroom, groendaken en laadpalen, zij zijn van alle duurzame markten thuis. In de rondleiding met oprichter Joren Harmanny in en rond hun eigen pand komt dit aan de orde. En kun jij je laten inspireren door alle extra initiatieven die zij genomen hebben uit hun drang naar een beter milieu. Bijvoorbeeld hun groene gevel, nestmogelijkheden, wateropslag en vergroening rondom het pand.

 

MELD JE HIER AAN 

card image

Event

2023-11-23
SKBN Projectvisit naar M4H Rotterdam

Event

2023-11-23

SKBN Projectvisit naar M4H Rotterdam

We zijn erg verheugd onze SKBN-leden uit te nodigen voor een SKBN Projectvisit naar het M4H-gebied in Rotterdam. Stadshavengebied Merwehavens wordt door de Gemeente Rotterdam en het Havenbedrijf Rotterdam ontwikkeld tot een innovatief woon-werkmilieu, optimaal ingericht voor de innovatieve maakindustrie. Een mix van wonen en werken, cultuur, horeca, sport en onderwijs maakt van M4H een energiek gebied.

Lees hier alvast het Ruimtelijk Raamwerk van het gebied.

Tijdens deze SKNB Projectvisit krijgen we een introductie van David Louwerse (Economie) en Walter de Vries (Planologie) van de Gemeente Rotterdam. Ook Jouke Goslinga van het Havenbedrijf Rotterdam sluit aan om in gesprek te gaan over het belang van het Havenbedrijf bij de ontwikkeling van M4H.
We verblijven in het interessante Keilepand, waarna we een rondleiding krijgen in het gebied. Tot slot nemen we de tijd om rustig na te praten over wat we tijdens de wandeling hebben gezien en we sluiten uiteraard af met een borrel.

Deze projectvisit is alleen voor leden van de SKBN.

Wanneer – Donderdag 23 november 2023
Waar – Keilepand (Keilestraat 9F, 3029 BP Rotterdam)
Tijd – 13.30 tot 16.30 uur, aansluitend borrel
 

AANMELDEN


Fotocredit: Sandra Koning

Lees verder

Achtergrond

card image

18-07-2023

Zo bekijkt Deventer ruimte voor werken integraal met woonambities

Achtergrond

18-07-2023

Zo bekijkt Deventer ruimte voor werken integraal met woonambities

Steeds meer ruimte in steden wordt geclaimd voor wonen en dus staan werklocaties onder druk. Voor Deventer reden om wonen en werken geïntegreerd te bekijken. Wethouder Thomas Walder: ‘Als we met duizenden burgers willen groeien, moet je ook met duizenden werkplekken groeien.’ Grote bedrijven die zich in Deventer willen vestigen, kunnen dat echter niet zomaar. Ze moeten punten verdienen. 

‘Deventer is nog één van de echte werksteden in Nederland’, schrijft Buck Consultants International (BCI) in een rapport over wonen en werken in de Koekstad in opdracht van de gemeente. ‘Dat willen we zo houden’, zegt wethouder Walder.  

‘Als het gaat over de ruimte voor werken, dan beschikt Deventer over een – in Nederland – zeer bijzondere kwaliteit’, schrijft BCI. ‘Namelijk het grote aaneengesloten gebied met bedrijven in de directe nabijheid van de binnenstad, de woonomgeving, de snelweg en het water.’ 

‘De nabijheid van werken, wonen en recreëren biedt voordelen voor inwoners en bedrijven, maar kan ook voor onderlinge spanning zorgen. Dat vraagt om het maken van keuzes op het planlocatieniveau over welke typen functies op welke plek het meest passend zijn’, schrijft het adviesbureau. 

Walder: ‘We hebben werken zwaarder op de kaart gezet, omdat we willen voorkomen dat Deventer een woonstad wordt.’ Het helpt dat binnen gemeenten meer wordt samengewerkt. ‘Waar we vroeger hele duidelijke scheidingen hadden tussen wonen en werken, we zien dat die scheiding vervalt.’ Dat geeft kansen om de opgaven integraal te bekijken.

Transformatie bedrijventerreinen naar wonen 

Veel werklocaties waar BCI over rept, zijn bedoeld voor kantoren, soms met innovatieve bedrijven en onderwijs. Het gaat dan onder meer om stadscampus De Kien en S-Park, vlak bij de snelweg. Walder: ‘Het aantal IT-bedrijven per inwoner is nergens zo hoog als in Deventer. Dat geldt ook voor het aantal en ingenieursbureaus’, aldus de wethouder. ‘Tegelijk hebben we gezegd: de maakindustrie  moet niet ondersneeuwen.’ 

Voor mensen die met hun handen werken was er altijd voldoende werk te vinden in Deventer. Dat staat onder druk. Zo is beddenfabrikant Auping verhuisd en kun je nu wonen in het Aupingkwartier, maakt een oude machinefabriek bij het station plaats voor tweehonderd huizen en krijgt het voormalige Senzora-terrein woontorens voor 130 appartementen aan de gracht. 

De grootste transformatie in de stad vindt plaats op het terrein van drukkerij RotoSmeets. Die ging in 2019 failliet en liet een oppervlakte van 5 hectare achter, direct naast het oude centrum. Die ruimte is geclaimd voor een mix van wonen en werken.  

We hebben wel eens gedacht: moeten we niet verplichten om meerlaags te bouwen?

Ook in de naastgelegen haven worden appartementen gebouwd en staan er nog meer op de planning in andere havenarmen. De stad aan de IJssel, met iets meer dan 100.000 inwoners, wil de komende jaren 11.000 woningen bijbouwen en transformatie is een belangrijke manier om ruimte te vinden.

Daardoor schuift de milieuruimte voor zware industrie op. Toch wil Walder ruimte blijven bieden aan bedrijven met werk voor praktisch opgeleiden. Dat is een lastige zoektocht. Uit het rapport van Buck blijkt dat Walder in zijn stad een bedrijventerrein van 40 tot 60 hectare nodig heeft. ‘Er moet nog een A1-locatie bijkomen.’ 

Die A1 is een bedrijventerrein naast de snelweg A1, waar door de gunstige ligging distributiecentra van zowel Aldi, Plus, Sligro, Coolblue en een klein distributiecentrum van Jumbo zijn gevestigd. ‘We hebben wel eens gedacht: moeten we die niet verplichten om meerlaags te bouwen?’, zegt Walder.  

'De grond hier is niet minder waardevol dan in die het westen'

‘Dat de grond hier goedkoper is dan in het westen van Nederland, wil niet zeggen dat de grond minder waardevol is’, zegt de wethouder. Van die meerlaagse eis ziet Deventer voorlopig af, want nieuwe distributiecentra zijn niet welkom.  

‘Met onder meer Aldi, Plus en Sligro binnen de gemeente hebben wij ons steentje voor distributiecentra wel bijgedragen.’ Dus moet Walder niet alleen op zoek naar nieuwe bedrijfsruimte, maar ook naar geschikte bedrijven. 

Die opgaven betekent keuzes. BCI stelt er tien voor in het rapport:

  1. Breng versnelling aan in het beter benutten van de bestaande bedrijventerreinen;
  2. Zoek naar ruimte voor een nieuw MKB-bedrijventerrein;
  3. Wees terughoudend met het aantrekken nieuwe grote logistieke bedrijfsvestigingen;
  4. Bied maatwerk in de dorpen en kernen als het gaat over lokale bedrijvigheid;
  5. Creëer ademruimte voor de binnenstad als huiskamer van de stad;
  6. Kies voor een concentratiestrategie van de kantorenmarkt;
  7. Bouw verder aan de ingezette koers voor de innovatie-ecosystemen;
  8. Investeer in de circulaire potentie van het havengebied;
  9. Kom tot een realistische functiemix in de gemengde woon-werkgebieden;
  10. Behoud altijd ruimte voor kleinschalige maak-, kunst- en ontwerpbedrijven.

Bedrijfsruimte kan Deventer vinden in het beter benutten van de bestaande bedrijventerreinen, onder meer door herstructurering van oudere industriegebieden. Zoals Bergweide III. Dat industrieterrein voor lichte bedrijfsmatige activiteiten kan volgens BCI profiteren van de ontwikkelingen op het naastgelegen Rototerrein. Bergweide IV krijgt dan ruimte voor de zwaardere industrieën. 

Zolang het dus maar geen grote distributiecentra zijn. Dat roept de vraag op: wat past dan wel in de stad? Naast uitbreiding van bestaande zware industrie, zegt het adviesbureau dat onder meer MKB, innovatiegebieden en kleinschalige maakbedrijven een welkome aanvulling kunnen zijn. 

Eisen aan bedrijven

Walder draait het om: niet welke bedrijven hij naar de stad wil halen, maar welke bedrijven naar zijn stad willen komen. ‘Die moeten zichzelf pitchen als ze een plek willen krijgen hier’, zegt hij. Ze moeten punten scoren. Bedrijven moeten vertellen wat ze gaan betekenen voor de Deventer economie, zegt Walder. ‘En je moet bijvoorbeeld aantonen wat jouw bedrijf bijdraagt aan de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties.’  

Ook circulariteit staat hoog op de agenda. ‘Je gebouw staat er voor dertig jaar. Je moet daarom denken aan de eisen van de toekomst.’ Minimaal aan het Bouwbesluit voldoen, is niet voldoende voor Deventer. 

Met de vele ingenieursbureaus en ook bouwbedrijven binnen de stadsgrenzen kan de stad dat ook eisen. Of, zoals BCI dat formuleert: ‘De kracht van Deventer schuilt in het vermogen om belangrijke transities in energie, materialen en diensten niet alleen te ontwikkelen, maar ook daadwerkelijk toe te passen. In Deventer worden de transities in de praktijk vormgegeven.’ 

Dit artikel verscheen eerder op Stadszaken.nl.

Foto: Stadszaken.nl

Lees verder

Achtergrond

card image

27-06-2023

SKBN Studiereis - Londen in 7 lessen

Achtergrond

27-06-2023

SKBN Studiereis - Londen in 7 lessen

Londen groeit snel. En zoals geldt voor andere grote steden, komt ruimte voor werken in de verdrukking. De stad wil de teruggang van ruimte voor werken een halt toeroepen. Reden genoeg voor de SKBN om van 6 tot 8 juni Het Kanaal over te steken om te kijken hoe de Britten werk maken van werken. Maar de Britse hoofdstad heeft meer te bieden.

>>> terugkijktip: ‘Yes, we want industry in our cities.’, de keynote van prof. Mark Brearley op het BT Event 2020

Londen groeide sinds midden jaren ’80 met bijna 2,5 miljoen personen. Een belangrijk deel van de groei kwam door internationale migratie, In 2020 klom de populatie van de metropool voor het eerst boven de 9 miljoen, waarmee de metropool het oude record uit 1939, toen de stad 8,6 miljoen inwoners telde, weer ruimschoots overtrof. Volgens onderzoeksinstantie Trust for London groeit de populatie van de Britse hoofdstad tot 9,4 miljoen in 2030, waarmee Londen de status van megacity (10+ miljoen) nadert.

Greater Londen bestaat uit 32 lokale boroughs die samen met de City of Londen Corporation (de lokale bestuursautoriteit van de ‘Square Mile’, het financiële district en historische centrum van Londen) samenwerken in de Greater London Authority (GLA). De GLA is strategische regionale autoriteit met bevoegdheden op het gebied van transport, politie, economische ontwikkeling, brand- en noodplanning en stedelijke planning.

De GLA bestaat uit twee onderdelen: het dagelijks bestuur van de burgemeester van Londen (Mayor of London) en zijn kabinet (London Mayoral cabinet) en het 25-leden tellende London Assembly dat de Mayor of London controleert. Zowel de Mayor of London als de Assembly worden direct door de bevolking gekozen en zijn sinds 2016 in handen van Labour. Het ruimtelijke planningsbeleid van de Mayor of London wordt gedetailleerd beschreven in het wettelijke London Plan dat regelmatig wordt bijgewerkt.


Lees hier het uitgebreide verslag van de programmaonderdelen over drie dagdelen die de studiereis telde.


Les 1: Borg strategische werklocaties van regionaal of nationaal belang.
Werklocaties hebben vaak een belang dat verder reikt dat de gemeentegrenzen. De GLA heeft 50 sites aangewezen op basis van criteria die een strategisch belang voor groot-Londen onderstrepen. De GLA regionale waakt als regionale autoriteit over het behoud van deze sites, net zoals het ministerie van EZK voornemens is een aantal clusters van nationaal belang te borgen en provincies die een instructieregel instelden of voornemens dit te doen om bepaalde industrie- en bedrijvengebieden als werkgebieden te beschermen. Werk vervolgens nauw samen met lokale overheden om deze locaties fit for use te houden, eventueel met een financiële bijdrage.

Les 2: Subsidiëren is niet de heilige graal, investeer als het nodig is zélf in ruimte voor werken als de makt dat niet doet.
In Barking and Daggenham in Londen investeert een ‘special purpose vehicle’ risicodragend in het opruimen van gebieden en maakt nieuwe ontwikkelingen mogelijk, of investeert hier zelf actief in. Dat laat zien dat subsidiëren is niet de heilige graal is. Een overheid kan ook gewoon investeren. Naast meer risico kan een publieke ontwikkelmaatschappij – in dit geval Be First (zie onder) genoegen nemen met een lange terugverdientijd en heeft daarmee een langer adem die nodig is om een gebied zoals Barking in Oost-Londen te transformeren.

Les 3: Als het niet in de breedte kan, dan in de hoogte.
Barking Industria (zie onder) komt in plaats van ruimte-extensieve halletjes en biedt op een kleine oppervlakte ruimte aan een veelvoud aan werkgelegenheid in vergelijking met de oude situatie. Voor Oost-Londen, dan kampt met industrieën die op hun retour zijn (bijvoorbeeld bij Ford Daggenham), is dat geen overbodige luxe. Deze betere benutting van de ruimte levert maatschappelijke meerwaarde op. Voorlopig lijkt Be First als ontwikkelaar het gat tussen de lokale vastgoedprijzen (die nog laag zijn) en de hogere kostprijs te moeten dichten.

Les 4: Breng voor-wat-hoort-wat-planologie in de praktijk.
Waar Nederlandse anterieure overeenkomst enkel ingezet wordt voor kostenverhaal en alleen tot stand komt met medewerking van een marktpartij, kent Engeland sinds jaar en dag de Section 106, een wettelijke regeling voor een tegenprestatie die plaatselijk autoriteit kan eisen, in ruil voor een omgevingsvergunning. In Oost-Londen zetten boroughs de S106 in om in gebiedsontwikkelingen de realisatie van een bepaald aandeel betaalbare bedrijfsruimte af te dwingen. Werkcorporaties als The Trampery kunnen deze bedrijfsruimte exploiteren.

Les 5: Mik op anderen dan enkel commerciële en private aanbieders van bedrijfsruimte.
Londen leert dat een woningcorporatie best bedrijfsruimte kan ontwikkelen een aanbieden. En ook intermediaire organisaties als The Trampery kunnen in combinatie met bovengenoemde wettelijke regeling die bedrijfsruimteaanbod kan afdwingen, een vitale rol vervullen op de bedrijfsruimtemarkt.

Les 6: Garageboxen over? Kat ze op tot vitale werkruimtes voor de buurt.
Woningcorporatie Poplar HARCA zat in haar maag met garageboxen. In plaats van ze te laten verloederen of af te breken, investeerde Poplar HARCA in transformatie naar een cluster met mode-studio’s.

Les 7: Werk niet samen om het samenwerken, start met een ambitie.
BID Camden Town Unlimited (zie onder), toont dat je met een gemeenschappelijk doel commitment kunt genereren bij ondernemers en andere stakeholders in een gebied. En op die manier trekt de Londense BID activiteiten naar zich toe die de Nederlandse BIZ ver overstijgen, zoals het aanbieden van werkruimte en de ontwikkeling van een nieuwe highline.

 

Lees verder