SKBN Kenniswebinar: Rli-advies over duurzame bedrijventerreinen

De 20ste editie van het BT Event vindt donderdag 13 november plaats op Industriepark Kleefse Waard (IPKW) in Arnhem. Tijdens deze jubileumeditie van het BT Event verkennen we hoe regio’s kunnen sturen op economische kracht, duurzame groei en technologische vernieuwing in een wereld vol geopolitieke spanningen en transities. Daarbij staat één vraag centraal: hoe bouwen regio’s aan een strategisch autonoom, innovatief en duurzaam Nederland? Het BT Event staat dit jaar in het teken van strategische autonomie – een thema dat sinds de coronapandemie, internationale spanningen en technologische ontwikkelingen in rap tempo op de Europese én nationale agenda is gekomen. Van medicijnen en computerchips tot energie, veiligheid en kritieke materialen: de roep om minder afhankelijkheid van mondiale productieketens is urgenter dan ooit. Het kabinet onderstreepte dat belang in het regeerakkoord, onder meer met de ambitie voor een sterke industriële basis en leveringszekerheid in de defensiesector. De recente ‘Defensie Strategie voor Industrie en Innovatie’ stelt nadrukkelijk dat innovatie moet opschalen naar productie. Maar waar landen die activiteiten uiteindelijk? Juist: op bedrijventerreinen en werklocaties. Over de event locatie: IPKW Industriepark Kleefse Waard (IPKW), de locatie van het BT-event van dit jaar, is een 90 hectare grote werklocatie die duurzame energie-gerelateerde bedrijven huisvest, faciliteert en met elkaar verbindt. Samen met de overheid, het onderwijs en het bedrijfsleven wordt op IPKW gewerkt aan de ‘cleantech campus van de toekomst’. Op het gebied van energie, afval, gebouwen, mobiliteit en mensen geeft het Arnhemse industriepark ook invulling aan de circulaire economie. Het Industriepark heeft de ambitie dat het dit jaar het meest duurzame bedrijventerrein van Nederland wil zijn.   Ruimte voor duurzame groei Tijdens het event zoeken we samen met bestuurders, beleidsmakers en ondernemers naar antwoorden op deze actuele vragen. Hoe benutten we bestaande ruimte slimmer? Hoe creëren we nieuwe economische ruimte voor duurzame groei? Welke rol spelen netcongestie en waterschaarste? En hoe sturen regio’s via ruimtelijk beleid op innovatie, valorisatie en samenwerking? De bijeenkomst verkent ook de veranderende rollen van overheden. Is het tijd voor een meer sturende provincie? Of juist meer ruimte voor gemeenten en marktpartijen? En hoe verhoudt dit alles zich tot het Rijk en Europa? KLIK HIER VOOR MEER INFORMATIE EN INSCHRIJVEN FACTS & FIGURES >> BT Event 2025 >> Donderdag 13 november 2025 >> Industriepark Kleefse Waard in Arnhem >> Kosten: De reguliere kosten voor deelname aan het BT Event bedragen € 525,00. Vroegboekkorting: Meld je aan voor 1 juli en ontvang € 75,00 korting! Collegadeal: Kom je met 2 personen van één organisatie (tegelijk inschrijven en op 1 factuur) dan bedragen de kosten € 795,00. Korting abonneehouders vakblad BT: Abonneehouders van vakblad BT ontvangen € 50,00 korting op het voor u geldende tarief.    

Geen plek voor maakindustrie in de stad? Haarlem koos voor ‘woningbouw-achtige’ prioriteit, publiek-private samenwerking en concessies. En dat loont, want Waarderpolder was in 2024 het bedrijventerrein met de hoogste toegevoegde waarde aan de economische output van Metropoolregio Amsterdam.  'De Waarderpolder ligt in het buitengebied van de stad. Dat werd lange tijd ook zo beschouwd door de gemeente', vertelt Ruud Meijer van Stichting Parkmanagement Waarderpolder bij het event ‘Maak ruimte voor Werk’, dat vorige week werd gehouden in Haarlem.  'Door de groeiende vraag naar werkplekken in de gemeente kwam het verloederende bedrijventerrein weer onder de aandacht', vervolgt Meijer. 'Haarlem had weinig ruimte in buitengebieden, waardoor we het binnenstedelijk moesten zoeken. Waarderpolder vormde daarvoor een ideale locatie.'  Ook gemeente Haarlem met schaarse ruimte, energie en tekortkomende infrastructuur. Omdat deze problemen voelbaar waren bij zowel bedrijven als overheid, richtten gemeente en industriekring Haarlem een publiek-private samenwerking op in de vorm van Stichting Parkmanagement Waarderpolder.  De stichting vormt het dagelijks beheer van het bedrijventerrein en schrijft met gemeente en ondernemers convenanten over intensivering, bereikbaarheid en innovatie. Daarnaast kent ze onder meer parkmanagers, een contactfunctionaris en communicatiemedewerkers.  Het Platform Bedrijven en Kantoren (Plabeka) richt zich op het reduceren van structurele leegstand van werklocaties in de Metropoolregio Amsterdam. In 2024 wees het platform Waarderpolder aan als het bedrijventerrein met de hoogste toegevoegde waarde binnen de regio.  'De publiek-private samenwerking is essentieel geweest voor het succes van Waarderpolder', voegt Ruud Meijer toe. 'Door te weten wie waar onderneemt en het maken van afspraken op hoofdlijnen is Waarderpolder een functioneel en gewaardeerd bedrijventerrein geworden.'  Batterijfabriek  Het succes van de publiek-private samenwerking in Waarderpolder is te zien bij de totstandkoming van een batterijfabriek. De fabriek ligt in het C-district van het bedrijventerrein, waar de gemeente ruimte wil bieden voor innovaties voor een duurzame en circulaire economie.  Uit het netwerk van het parkmanagement wist de gemeente dat fabrikant Intercel op zoek was naar een locatie om lithium-batterijen te produceren. Daarvoor had het bedrijf een kavel op het oog langs één van de belangrijke verkeersassen in de stad, waar het bestemmingsplan een minimale bouwhoogte voorzag van 12 meter.   Intercel liet weten deze hoogte niet nodig te hebben. Om toch ruimte te bieden aan innovatie in het C-district, kwamen de betrokken partijen tot een overeenkomst waarin een investeringsmaatschappij de extra etages bekostigt. Deze etages boven de fabriek worden verhuurd aan start-ups in dezelfde sector.   Geschikte werklocaties Het vinden van geschikte werklocaties in Nederland blijkt vaak lastig door schaarse ruimte 'Voornamelijk de maakindustrie wordt over het hoofd gezien bij stedelijke menging', klonk onder meer op de Dag van de Projectontwikkeling, 16 mei 2025 in Nieuwegein.   Bij de herinrichting en verdichting van gebieden maken gemeenten doorgaans ontwerpen van levendige en gemengde omgevingen. Toch past in de voorgestelde woon-werk-mixen vaak geen maakindustrie.   Maakbedrijven, zoals meubelbedrijven en emballagebedrijven, kennen een milieucategorie van 2 of 3. Door geldende afstandsnormen tot woningen wordt in veel gevallen voorkeur gegeven aan de drukkende woningbouwopgave.  De uitdagingen voor de maakindustrie stonden centraal op het evenement Maak ruimte voor Werk, een consortium van diverse gemeenten en onderwijsinstellingen. Hier werden tijdens co-creatiesessies ideeën en oplossingen uitgewisseld.

Op bedrijventerrein Middengebied Plaspoelpolder in Rijswijk worden leegstaande kantoorpanden opgekocht en getransformeerd voor nieuwe bedrijfsfuncties. Zo zorgt Industrieschap IPP Haaglanden voor een betere benutting en wordt de locatie aantrekkelijker voor ondernemers. ‘Als het niet vanzelf gaat, dan kopen we actief op’, zegt Jan Brugman, directeur van IPP Haaglanden. Die aanpak werpt inmiddels zijn vruchten af: een kantoorgebouw dat jaren leegstond, wordt niet gesloopt, maar nieuw leven ingeblazen door verticaal te stapelen met ruimte voor (betaalbare) bedrijfs- en kantoorunits.  Het project is onderdeel van een bredere strategie, waarbij overheid en markt de komende jaren meerdere leegstaande kantoorpanden in het ‘Middengebied’ om het bedrijventerrein beter te benutten en toekomstbestendiger te maken.  Om dit mogelijk te maken is in 2021 door de gemeente Rijswijk het omgevingsplan gewijzigd. Destijds zijn ook duidelijke kaders gesteld in een gebiedsontwikkelingsplan. Wat inhoudt dat alleen aan de randen van het bedrijventerrein de lege kantoren mogen worden omgebouwd tot woningen.  Het Middengebied in de Plaspoelpolder daarentegen krijgt een duidelijke werkfunctie. Binnen dit gebiedsprofiel is meer milieuhinder mogelijk voor mkb’ers tot een milieucategorie van maximaal 3.2. Ook functiemenging behoort tot de mogelijkheden, maar voor woonfuncties zijn er geen opties. Dit beleid maakt de invulling van verouderd kantorenvastgoed een uitdaging. De gemeente Rijswijk heeft daarom in 2021 een intentieovereenkomst gesloten met IPP Haaglanden (het industrieschap waar de bedrijventerreinen Plaspoelpolder en Westvlietweg onder vallen, red.) en de Belangen Bedrijven Rijswijk (BBR) om samen de Plaspoelpolder te revitaliseren.  De aanpak van leegstaand en verouderd kantorenvastgoed is hiervan een treffend voorbeeld. Broedplaats voor overlast Het pand aan de Polakweg, dat IPP Haaglanden begin dit jaar aankocht van de eigenaar, heeft vijftien jaar leeggestaan. Het was al die tijd een broedplaats van overlast, illegale bewoning en vervuiling. Het gebouw verkeerde in een erbarmelijke toestand en werd recent nog door lokale media omschreven als een ‘rotte kies’ in het gebied. Toch beschikt het gebouw volgens Jan Brugman, directeur van IPP Haaglanden, in potentie over circa 6.000 vierkante meter aan functionele bedrijfs- en kantoorruimte. ‘Dat lijkt weinig, maar het is best veel als je nagaat wat er aan werkgelegenheid mogelijk is als je ruimte biedt aan start- en scale-ups, kleine mkb-bedrijven en de maakindustrie.’ De bedoeling is dat het pand volledig wordt gerenoveerd, waarbij de begane grond en de eerste verdiepingen worden gesloopt. Vervolgens worden de huidige kantoorruimtes getransformeerd naar bedrijfsruimten. Op de verdiepingen daarboven worden nieuwe kantoorruimtes gecreëerd.  Om de ruimte optimaal te benutten, wordt ook onderzocht of het mogelijk is om het pand op te toppen met een extra verdieping. Haalbaarheidsstudie De renovatie van het kantoorpand aan de Polakweg dient als haalbaarheidsstudie voor toekomstige projecten in het Middengebied.  Brugman zegt hierover: ‘Ik zie veel potentie in verdichting, want gevoelsmatig zeg ik dat over de hele linie bestaande bedrijventerreinen veel beter benut kunnen worden. De inefficiëntie van de ruimte is enorm groot. Het gaat ons – in het geval van het Middengebied - niet alleen om economische verdichting, maar ook om het overnemen van vastgoed waarmee de eigenaren niets doen.’  Het is opmerkelijk dat een organisatie als gemeenschappelijke regeling zelf bedrijfspanden aankoopt, met steun van de gemeente. ‘Daar zouden we als organisatie en gemeente in principe weg van moeten blijven. Maar met de aankoop van dit pand en nog twee andere panden creëren we in de toekomst - maatschappelijk gezien - een gevoel van veiligheid.’  Dit zorgt er volgens Brugman voor dat eigenaren die niets van plan zijn met hun panden uiteindelijk vertrekken en dat er op het gebied van bijvoorbeeld criminaliteit weinig meer te zoeken valt. Lees het artikel terug op BT-online.nl