De gemeente Den Haag heeft de afgelopen jaren ingezet op het behoud van bedrijventerreinen door verduurzaming bedrijventerreinen, toevoegen van bedrijfsruimte, aanscherping kaders (‘nee, tenzij’), subsidie-instrumenten, samenwerking met het bedrijfsleven en regionale samenwerking op vlak van hoogmilieu-categorie bedrijvigheid.

Ondanks de resultaten is er nog steeds te weinig bedrijfsruimte in stad en regio en is er geen balans van vraag- en aanbod. Er is een krapte op de markt, er is te weinig nieuw gerealiseerd en er is geen voorraad aan projecten. Er is sprake van een vorm van marktfalen. Met het Urgentieprogramma Bedrijfsruimte wil de gemeente de stap zetten naar een meer actief overheidsoptreden.

Tijdens de Provada wil de gemeente Den Haag graag het gesprek hierover aangaan met de ontwikkelende marktpartijen. Welke rol ligt hier aan de kant van ontwikkelaars, waar kan de gemeente zorgen voor de juiste randvoorwaarden? Hoe versnel je gemengde ontwikkelingen en hoe zorg je ervoor dat er ruimte beschikbaar blijft voor werkmilieus.

Na een korte inleiding vanuit de gemeente zullen drie sprekers van buiten de gemeente ingaan op de vraag ‘hoe dan’. Een markt voor bedrijfsgebouwen bestaat (nog) niet, wat betekent dat voor de diverse rollen bij vastgoedontwikkeling. Hoe kunnen we wel zorgen voor voldoende (nieuwe) bedrijfsruimte? Kan een actief grondbeleid een rol spelen. En alles overziend, waar liggen de kansen gegeven het urgentieprogramma bedrijfshuisvesting. 

1. Bert Kassies, programmadirecteur CID,  Dienst Stedelijke Ontwikkeling

De opgave voor Den Haag 

2. Jeroen Kraaij (Dienst Stedelijke Ontwikkeling, Economie)

Waarom een urgentieprogramma bedrijfshuisvesting en de betekenis van een regionaal woon-werkakkoord

In Den Haag en de regio is er weinig tot geen aanbod van bedrijfsruimte. Hierdoor kunnen bedrijven niet groeien, zich niet vestigen en is er ook geen schuifruimte voor herontwikkeling. Hiervoor is een urgentieprogramma nodig. Herontwikkeling en vernieuwing zijn complex, duur en langdurig. Ondernemers en eigenaren beschikken niet over alle expertise om hier als ontwikkelende partij op hun eigen locatie op te treden. Vraag daarbij is ook: welke werkplekken willen we toevoegen? Hoe faciliteren we startende bedrijven? Dit vraagt om een andere rol van de gemeentelijke overheid, maar het is ook nog een zoektocht naar het juiste instrumentarium. 

3. Milan Bergh, architect/partner bij bureau APTO

Een markt voor bedrijvengebouwen bestaat (nog) niet, waarom ontwikkelaars nog niet in staat zijn zelfstandig bedrijfsruimte te realiseren.

APTO werkt binnen en buiten Nederland aan projecten waar verschillende functies worden gecombineerd. Welke kansen liggen er voor een ander ruimtelijk ontwerp?

Wat is de positie van het bedrijven in de stad? Aan de hand van voorbeelden wordt ingegaan waarom bedrijven bij herontwikkeling niet uitgesloten moeten worden, maar juist de start van de ontwikkeling moeten zijn. Ook de financieringsarrangementen zijn daar nog niet op ingericht. Ingegaan wordt op drie voorbeelden: een gestapeld bedrijfsverzamelgebouw, alleen met collectief van opdrachtgevers komt dit project van de grond. Een tweede voorbeeld betreft het toevoegen van last mile logistiek aan een nieuwbouwwoningproject, waarbij de huidige grondprijzen wel haalbaar zijn. Het derde voorbeeld gaat over een blokgerichte aanpak met wonen boven bedrijven.

4. Klaas Bakker, Ontwikkelaar/mede-eigenaar Akerpoort, voorzitter ondernemerskring BCO Amsterdam

Gebrek aan financiering beperkt de vastgoedmarkt op bestaande bedrijventerreinen.

Korte inventarisatie van de Haagse bedrijventerreinen. Aan de hand van concrete voorbeelden op het BCO is een analyse gemaakt van het veranderende gebruik van de panden en daarnaast van de financieringen. Vanuit dat perspectief is onderzoek gedaan van een steekproef van 43 bestaande bedrijventerreinen, waarvan 3 in Den Haag. Dat onderzoek wordt momenteel uitgebreid naar alle 3.769 bedrijventerreinen in Nederland. Wat kun je leren uit die cijfers, met name voor financieringen? Welke perspectieven bieden die (grote) getallen voor financieringen? Tot slot, terug naar Den Haag. Wat zijn de 'best practices' om de financiering van vastgoed op bedrijventerreinen te verruimen?

5. Gert- Joost Peek: lector Gebiedsontwikkeling en Transitiemanagement

Menging van bedrijven en andere functies. Waar liggen de kansen?

In veel steden, ligt het grootste potentieel voor een lerende stedelijke ontwikkeling in binnenstedelijke bedrijven- en industrieterreinen. Hier komen werken en wonen elkaar tegen en is het doel om innovatiemilieus te creëren, waar nieuwe bedrijvigheid kan ontstaan en groeien. Hier ontstaat de nieuwe economie – circulair, biobased, genetwerkt en met baankansen voor iedereen – die de stad verder brengt als draaischijf van de transitie. Waar liggen hier kansen voor Den Haag? 

6. Discussie onder leiding van Paul Jansen, projectmanager Dienst Stedelijke Ontwikkeling                                                              

Om deze bijeenkomst bij te kunnen wonen dien je in het bezit te zijn van een kaart voor PROVADA 2022. Bestel je kaarten voor PROVADA.

Locatie: C203
Tijd: 14.00 - 16.00 uur

Event
BT Event 2025 - Ruimte maken voor strategische autonomie
BT Event 2025 - Ruimte maken voor strategische autonomie

De 20ste editie van het BT Event vindt donderdag 13 november plaats op Industriepark Kleefse Waard (IPKW) in Arnhem. Tijdens deze jubileumeditie van het BT Event verkennen we hoe regio’s kunnen sturen op economische kracht, duurzame groei en technologische vernieuwing in een wereld vol geopolitieke spanningen en transities. Daarbij staat één vraag centraal: hoe bouwen regio’s aan een strategisch autonoom, innovatief en duurzaam Nederland? Het BT Event staat dit jaar in het teken van strategische autonomie – een thema dat sinds de coronapandemie, internationale spanningen en technologische ontwikkelingen in rap tempo op de Europese én nationale agenda is gekomen. Van medicijnen en computerchips tot energie, veiligheid en kritieke materialen: de roep om minder afhankelijkheid van mondiale productieketens is urgenter dan ooit. Het kabinet onderstreepte dat belang in het regeerakkoord, onder meer met de ambitie voor een sterke industriële basis en leveringszekerheid in de defensiesector. De recente ‘Defensie Strategie voor Industrie en Innovatie’ stelt nadrukkelijk dat innovatie moet opschalen naar productie. Maar waar landen die activiteiten uiteindelijk? Juist: op bedrijventerreinen en werklocaties. Over de event locatie: IPKW Industriepark Kleefse Waard (IPKW), de locatie van het BT-event van dit jaar, is een 90 hectare grote werklocatie die duurzame energie-gerelateerde bedrijven huisvest, faciliteert en met elkaar verbindt. Samen met de overheid, het onderwijs en het bedrijfsleven wordt op IPKW gewerkt aan de ‘cleantech campus van de toekomst’. Op het gebied van energie, afval, gebouwen, mobiliteit en mensen geeft het Arnhemse industriepark ook invulling aan de circulaire economie. Het Industriepark heeft de ambitie dat het dit jaar het meest duurzame bedrijventerrein van Nederland wil zijn.   Ruimte voor duurzame groei Tijdens het event zoeken we samen met bestuurders, beleidsmakers en ondernemers naar antwoorden op deze actuele vragen. Hoe benutten we bestaande ruimte slimmer? Hoe creëren we nieuwe economische ruimte voor duurzame groei? Welke rol spelen netcongestie en waterschaarste? En hoe sturen regio’s via ruimtelijk beleid op innovatie, valorisatie en samenwerking? De bijeenkomst verkent ook de veranderende rollen van overheden. Is het tijd voor een meer sturende provincie? Of juist meer ruimte voor gemeenten en marktpartijen? En hoe verhoudt dit alles zich tot het Rijk en Europa? KLIK HIER VOOR MEER INFORMATIE EN INSCHRIJVEN FACTS & FIGURES >> BT Event 2025 >> Donderdag 13 november 2025 >> Industriepark Kleefse Waard in Arnhem >> Kosten: De reguliere kosten voor deelname aan het BT Event bedragen € 525,00. Vroegboekkorting: Meld je aan voor 1 juli en ontvang € 75,00 korting! Collegadeal: Kom je met 2 personen van één organisatie (tegelijk inschrijven en op 1 factuur) dan bedragen de kosten € 795,00. Korting abonneehouders vakblad BT: Abonneehouders van vakblad BT ontvangen € 50,00 korting op het voor u geldende tarief.    

13-11-2025
Nieuws
BMC Nederland sluit zich aan als kennispartner bij SKBN
BMC Nederland sluit zich aan als kennispartner bij SKBN

De Stichting Kennisalliantie Bedrijventerreinen Nederland (SKBN) verwelkomt BMC Nederland als nieuwe kennispartner. Met deze samenwerking bundelen beide organisaties hun krachten om werklocaties toekomstbestendig te maken. Dinsdag 15 april bestendigden SKBN-bestuurslid Frank Hazeleger, Hendrik Buwalda (senior adviseur Economie) en Karim Adarghal (partner Economie, fysiek domein) van BMC het partnerschap. BMC Nederland is actief in het fysieke domein en biedt advies op het gebied economische ontwikkeling. Dit omvat specifiek de ruimtelijk-economische opgaven alsook de bredere economische vraagstukken. Hun expertise omvat onder andere de ontwikkeling van werklocaties, waarbij ze zich richten op de kwalitatieve opgave van bedrijventerreinen alsook daaraan gerelateerd het verankeren van 'ruimte voor werk'  via omgevingsprogramma's. Met hun brede expertise, kijkt BMC nadrukkelijk naar de integrale opgave op bedrijventerreinen. Door zich aan te sluiten bij SKBN, versterkt BMC haar netwerk en draagt ze bij aan de gezamenlijke ambitie om bedrijventerreinen in Nederland te transformeren tot toekomstbestendige werklocaties. De samenwerking met BMC past ook binnen de bredere strategie van SKBN om kennis en expertise te bundelen voor de ontwikkeling van werklocaties die inspelen op de uitdagingen van vandaag en morgen.  Voor meer informatie over de expertise van BMC Nederland op het gebied van werklocaties, bezoek hun website: BMC - Werklocaties en campussen.

16-04-2025
Opinie
Met gezwinde spoed in actie komen
Met gezwinde spoed in actie komen

Bedrijventerreinen en werklocaties staan weer volop in de schijnwerpers. Het Ministerie van Economische Zaken zet stevig in op het beter benutten van bestaande terreinen. Uitgangspunt is een groei van het totale bedrijventerreinareaal naar drie procent. Een ambitieus streven dat niet alleen op papier moet blijven staan. Ook de woningbouwopgave dwingt tot een hernieuwde blik op de balans tussen wonen en werken in stedelijke gebieden. Plannenmakers houden steeds vaker rekening met een gezonde mix, maar laten we waken voor louter mooie woorden. Gelukkig vertaalt het ministerie zijn ambitie in concrete actie, zoals twaalf pilots om de toekomstbestendigheid van werklocaties te testen en ervan te leren. Daarnaast heeft SKBN, samen met haar kennisnetwerk, de circulaire economie onder de loep genomen. Wat betekent een circulaire aanpak voor de (her)ontwikkeling van bedrijventerreinen? Dit thema staat niet voor niets hoog op de Europese agenda, mede dankzij het Draghi-rapport. De vraag is niet óf, maar hóe we circulaire bedrijventerreinen realiseren. Door nu de eerste stappen te zetten, krijgen we grip op de uitdagingen en kansen. Innovatiecampussen en -districten trekken intussen de aandacht als economische motoren. Logisch, want de kernvraag blijft: waar liggen de economische brandpunten van Nederland, en welke economie willen we in 2050 zijn? Een relevante discussie voor elke regio. Toch is het niet alleen economische groei die ons bezighoudt. De netcongestie neemt toe en dwingt tot decentrale energiesystemen. Gelukkig wordt hier werk van gemaakt, onder meer via het Landelijk Stimuleringsprogramma Energiehubs, waar diverse partners bij betrokken zijn. En dan is er nog water: niet alleen de opvang op bedrijventerreinen in het kader van klimaatadaptatie, maar ook het dreigende tekort aan drink- en proceswater. Bijeenkomsten als de Groene Gezonde Bedrijventerreinen Estafette en projecten als Werklandschappen voor de Toekomst zijn geen luxe, maar een noodzaak. Bewustwording rondom biodiversiteit en klimaatadaptatie moet omhoog – en snel. Gezien de urgentie kunnen we ons als SKBN geen afwachtende houding permitteren. Nu is het moment om best practices, kennis en ervaring uit te wisselen en daadwerkelijk stappen te zetten. We voelen allemaal de noodzaak om in actie te komen. Laten we dat dan ook doen – met gezwinde spoed. Theo Föllings, voorzitter SKBN en manager business development bij Oost NL Column in vakblad BT, jaargang 21, maart 2025

28-03-2025
Aanmelden nieuwsbrief