De interesse is groot voor het opzetten van een energy hub als oplossing voor netcongestieproblemen op bedrijventerreinen. Maar realisatie blijkt vaak lastig. Op Schiphol Trade Park in Hoofddorp hebben ze het voor elkaar gekregen. Sinds twee jaar is daar het eerste collectieve en duurzame energiesysteem werkzaam, door middel van een virtueel net. Hoe hebben ze dat voor elkaar gekregen? Die vraag legden we voor aan Wouter Witkamp, projectmanager duurzaamheid bij SADC (Schiphol Area Development Company). De gebiedsontwikkelaar die aan de wieg stond van de energy hub op Schiphol Trade Park en verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van het gebied.

Hoe werkt de energy hub op Schiphol Trade Park, qua techniek maar ook voor wat betreft de samenwerking? Daarnaast bekijken we de juridische kant van de energy hub, een belangrijke pijler van het succes. Quirine Tjeenk Willink, partner bij Kennedy Van der Laan, en Wouter Witkamp van SADC lichten toe welke (juridische) aspecten belangrijk zijn om mee te nemen bij het opzetten van een energy hub.

BEKIJK HIER DE PUBLICATIE

05-09-2024
Event
BT Event: ‘Sturende bedrijventerreinen, ruimte maken voor transities’
BT Event: ‘Sturende bedrijventerreinen, ruimte maken voor transities’

‘Sturende bedrijventerreinen – ruimte maken voor transities’ is hét thema van het 19e BT Event op donderdag 14 november in De Fabrique in Utrecht. Want naast een faciliterende rol door het accommoderen van ruimtevragen, hebben de 3800 bedrijventerreinen in Nederland als vitale infrastructuur per definitie een sturende impact op de wereld van morgen. Door te kiezen welke ruimtevragen je wel of niet accommodeert, welke activiteiten je wáár accommodeert, welke circulaire stromen je mogelijk maakt, hoe je ruimte biedt aan opwek en opslag van energie en hoe je een vruchtbare bodem legt voor innovatieclusters, kun je transities helpen versnellen. De ruimte en activiteiten op bedrijventerreinen hebben daarin een cruciale rol.  Het borgen van ruimte voor stadsverzorgende (circulaire) bedrijvigheid en praktische banen in de nabijheid van bevolkingsconcentraties, is een nadrukkelijk doel van gemeenten die bij gronduitgifte steeds vaker op maatschappelijke waardecreatie sturen.  Waar ruimte en grond al zijn vergeven, willen overheden – zo goed en kwaad als het gaat – regie terugpakken op bedrijventerreinen. Creatief omgaan met bestaande/beschikbare ruimte door beter benutten, intensiveren, stapelen en mixen vergroot zowel de maatschappelijke als economische output. Op nationaal niveau ontstaat – gevoed vanuit meervoudige schaarste – een nieuw paradigma van ‘keuzes maken’. Selectieve groei en het mogelijk afschalen van economische sectoren die veel ruimte vragen, maar een beperkte economische en maatschappelijke waarde genereren, zijn geen taboes meer. Tegelijk dringt het besef door dat bepaalde sectoren door digitale en circulaire transities juist méér ruimte nodig hebben. Denk daarbij aan grootschalige (data)logistiek, en de opslag/verwerking van reststromen. Deze relatief nieuwe ruimtevragers moeten zo goed mogelijk worden ingepast. Zowel fysiek-ruimtelijk, als binnen een duurzaam economisch-ruimtelijk systeem. Op het BT Event in Utrecht gaan we, samen met onze partners Provincie Utrecht, Gemeente Utrecht, Gemeente Amersfoort en de NV OMU, aan de slag met de sturende rol die bedrijventerreinen kunnen oppakken. Met een duidelijke focus op processen, praktische oplossingen, financierbaarheid en uitvoerbaarheid. HOUD DE CONGRESSITE IN DE GATEN VOOR MEER INFO.  

14-11-2024
Nieuws
Mijlpaal voor bedrijvenpark in Tiel met zelfvoorzienende energiehub
Mijlpaal voor bedrijvenpark in Tiel met zelfvoorzienende energiehub

Bedrijvenpark Medel bij Tiel krijgt een volledig zelfvoorzienende energiehub. Dankzij dit energiesysteem kan de uitbreiding van het bedrijventerrein doorgaan, ondanks dat bedrijven van het reguliere stroomnet geen vermogen geleverd kunnen krijgen en geen vermogen kunnen terugleveren. De acht bedrijven die zich de komende jaren gaan vestigen op een van de kavels van Medel II sluiten zich aan bij het nieuwe energiesysteem, een initiatief van energie-infrastructuurspecialist Joulz in samenwerking met regionale netbeheerder Liander.  Het bedrijvenpark in Tiel kan gaan uitbreiden omdat alle elektriciteit, afkomstig van de ongeveer 30.000 zonnepanelen op de daken van de bedrijven, straks lokaal wordt opgewekt, verbruikt, opgeslagen en uitgewisseld.   De stroomopwekking en het verbruik op de ring van netbeheerder Liander komt in handen van de energie-infrastructuurspecialist uit Delft.  Op vragen van Stadszaken zegt Michiel van Schravendijk, directeur marketing en products bij Joulz, dat het gaat om een flinke investering, die het bedrijf voor eigen rekening neemt.   'We investeren in onder andere drie grote batterijen die per stuk de omvang hebben van een flinke zeecontainer. Het vermogen is 1 Megawatt en de energie-inhoud bedraagt anderhalve Megawatt uur.'  Miljoeneninvestering   Over de exacte kosten van de investering kan Van Schravendijk niets zeggen. 'Die loopt in de miljoenen. Elke batterij afzonderlijk kost per stuk alleen al meer dan een half miljoen euro.'  De energiehub-oplossing is volgens Van Schravendijk schaalbaar ontworpen. 'Veel bedrijven zitten in een opbouwfase. We gaan ervanuit dat over drie jaar het totaal gevraagde vermogen meer is dan vier Megawatt. Daar anticiperen we nu op zodat bij de exploitatie van de energiehub de capaciteit kan 'meegroeien' met de energievraag van de bedrijven.'  Voor de collectieve oplossing is vooraf de energiebehoefte van de bedrijven in kaart gebracht. Aan de hand van energieprofielen maakte Joulz inzichtelijk wat de gezamenlijke energiebehoefte was en wanneer de bedrijven op hun piekverbruik zaten.   Energiehub voor Medel II in Tiel, afbeelding Joulz In het begin was dat passen en meten omdat bedrijven een inschatting moesten maken van hun toekomstige energieverbruik.   'Ze hanteerden daarbij extra capaciteit als buffer, zoals ze gewend waren te doen voor netcongestie', zegt Sytse Zuidema, CEO van Joulz.   Toen bedrijven eenmaal het kostenplaatje daarvan zagen, zijn ze volgens Zuidema kritischer gaan kijken naar hun inschattingen.   'Al snel leek dat de toekomstige benodigde stroomvraag lager lag dan de bedrijven aanvankelijk aangaven.'  Inzet gasturbine  Piekmomenten liggen in de praktijk voor elke onderneming anders. Met inzet van een energiehub zijn die 'pieken' ook goed op elkaar af te stemmen.   'Zo kunnen bedrijven de beschikbare netcapaciteit straks beter benutten', aldus Zuidema.  Om met name de winterse dip in het aanbod van zonne-energie op te vangen, kunnen bedrijven op Medel in de toekomst wel terugvallen op een gasturbine. Joulz verwacht dat uiteindelijk een kwart van de benodigde elektriciteit vanuit de gasvoorziening komt, maar het overgrote deel nog altijd via zonnepanelen.   Aan het einde van het eerste of begin tweede kwartaal van volgend jaar is de energiehub operationeel op het Tielse bedrijvenpark.   'We lopen parallel aan de nieuwbouw van de eerste bedrijven die dan hun nieuwbouw hebben afgerond', aldus Van Schravendijk.  Na zes jaar vertraging kan dankzij de energiehub volgens de Tielse wethouder economische zaken Dave Verbeek eindelijk een begin worden gemaakt met de uitbreiding van bedrijvenpark Medel.   'Het mooie is dat, waar de netcongestie eerst een knelpunt was, deze oplossing nu ook dient als katalysator voor energiebewuster en duurzamer ondernemen', zegt Verbeek, die naast wethouder ook bestuursvoorzitter is van Industrieschap Medel.  De energiehub op Bedrijvenpark Medel is mede mogelijk gemaakt door de kennis die Joulz twee jaar geleden opdeed met een vergelijkbare oplossing voor Schiphol Trade Park in opdracht van SADC. ‘Bij Schiphol konden bedrijven nog een deel van de benodigde stroom van het elektriciteitsnet afnemen. Dat is in Medel niet mogelijk. Dit maakt de situatie in Medel uitdagender, maar het biedt ook kansen om volledig zelfvoorzienend te opereren’, aldus Van Schravendijk. Lees het artikel ook op Stadszaken.nl

11-06-2024
Nieuws
VNO-NCW voert verduurzamingsscan uit voor alle bedrijventerreinen
VNO-NCW voert verduurzamingsscan uit voor alle bedrijventerreinen

Minister Jetten wil aan de hand van een energiescan laten onderzoeken hoe bedrijventerreinen een bijdrage kunnen leveren aan het terugdringen van netcongestie. Hij geeft werkgeversorganisatie VNO-NCW een subsidie om verduurzamingsmodellen voor alle 3.800 bedrijventerreinen uit te werken, schrijft de minister in een brief aan de Tweede Kamer.  In de brief van afgelopen week praat Jetten de kamer bij over de voortgang van de uitvoering van de ‘Landelijke Actieagenda Netcongestie’.  ‘Ik geef VNO-NCW een subsidie om verduurzamingsmodellen voor alle 3.800 bedrijventerreinen in Nederland uit te werken’, schrijft de klimaatminister aan de kamer   Binnen dit beleidsprogramma werken netbeheerders met het Rijk, medeoverheden, ACM, brancheorganisaties en marktpartijen samen aan oplossingen om het elektriciteitsnet toegankelijk en betrouwbaar te houden.  Met de toezegging van deze energiescan geeft de minister voor Klimaat en Energie invulling aan de oproep van kamerlid Dassen (Volt) die vindt dat de overheid bedrijven meer moet helpen bij het verduurzamen van hun activiteiten.   Een woordvoerder van VNO-NCW bevestigt dat de werkgeversorganisatie de scan gaat uitvoeren. ‘Wij zijn net begonnen met het inventariseren waar ondernemers en bedrijventerreinen tegenaan lopen en wat is het handelingsperspectief. We raden bedrijven een energiescan aan en gaan die proberen ook breed ter beschikking te stellen.’  Minder druk tijdens piekmomenten Voordat het begint met de scans wil VNO-NCW alle bestaande verduurzamingsmodellen inventariseren. ‘Die proberen we die bij elkaar te brengen, zodat ondernemers die makkelijker kunnen vinden en uit de voeten kunnen’, zegt de woordvoerder.  Naast de scan wil Jetten dat bedrijven flexibel gebruik kunnen maken van het net met minder druk op piekmomenten. Hij stelt de invoering voor van een zogeheten ‘Non Firm Aansluit- en transportovereenkomst (NFA), waarbij binnen netcongestiegebieden een nieuwe aansluiting transportcapaciteit krijgt toegekend tijdens dalmomenten.   Naar verwachting neemt de ACM hierover nog deze maand een definitief besluit, waarna netbeheerders deze contracten kunnen aanbieden.  Zij kunnen op grond van de huidige regels over congestiemanagement bijvoorbeeld bedrijven met een aansluitcapaciteit groter dan 1 MW verplichten om flexibiliteit aan te bieden. Dit houdt dat het bedrijf in kwestie zelf de prijs kan bepalen die hij daarvoor vraagt.   ACM beoordeelt op dit moment een voorstel van netbeheerders om de regels over deze plicht aan te scherpen, zodat ze beter uitvoerbaar zijn en gehandhaafd kunnen worden. De minister verwacht dat daardoor meer partijen die nu nog in de wachtrij staan, sneller worden aangesloten op het stroomnet.  Miljoenen voor energy hubs  De mededingingsautoriteit neemt hierover naar verwachting medio dit jaar een besluit.   In zijn brief aan de kamer kondigt Jetten ook aan dat hij naar aanleiding van een amendement van VVD-kamerlid Silvio Erkens dit jaar 55 miljoen euro opzij legt voor het verlichten van netcongestie op bedrijventerrein en de organisatie van een competitie voor innovatieve oplossingen en middelen om deze op te schalen. De precieze invulling volgt na het zomerreces.   Daarnaast verwijst de minister naar bestuurlijke aanjager Gerard Schouw die voor het programma Slim met Stroom, bedrijven helpt om de noodzakelijke flexibiliteit in hun processen te vinden. Daarnaast komt – de al eerder aangekondigde - 166 miljoen euro uit het Klimaatfonds vrij voor de opzet van energy hubs, waarmee ondernemers op bedrijventerreinen onderling stroom kunnen uitwisselen, waardoor het net minder wordt belast.

23-01-2024
Aanmelden nieuwsbrief