Limburg zet koers naar toekomstbestendige bedrijventerreinen

‘Sturende bedrijventerreinen – ruimte maken voor transities’ is hét thema van het 19e BT Event op donderdag 14 november in De Fabrique in Utrecht. Want naast een faciliterende rol door het accommoderen van ruimtevragen, hebben de 3800 bedrijventerreinen in Nederland als vitale infrastructuur per definitie een sturende impact op de wereld van morgen. Door te kiezen welke ruimtevragen je wel of niet accommodeert, welke activiteiten je wáár accommodeert, welke circulaire stromen je mogelijk maakt, hoe je ruimte biedt aan opwek en opslag van energie en hoe je een vruchtbare bodem legt voor innovatieclusters, kun je transities helpen versnellen. De ruimte en activiteiten op bedrijventerreinen hebben daarin een cruciale rol.  Het borgen van ruimte voor stadsverzorgende (circulaire) bedrijvigheid en praktische banen in de nabijheid van bevolkingsconcentraties, is een nadrukkelijk doel van gemeenten die bij gronduitgifte steeds vaker op maatschappelijke waardecreatie sturen.  Waar ruimte en grond al zijn vergeven, willen overheden – zo goed en kwaad als het gaat – regie terugpakken op bedrijventerreinen. Creatief omgaan met bestaande/beschikbare ruimte door beter benutten, intensiveren, stapelen en mixen vergroot zowel de maatschappelijke als economische output. Op nationaal niveau ontstaat – gevoed vanuit meervoudige schaarste – een nieuw paradigma van ‘keuzes maken’. Selectieve groei en het mogelijk afschalen van economische sectoren die veel ruimte vragen, maar een beperkte economische en maatschappelijke waarde genereren, zijn geen taboes meer. Tegelijk dringt het besef door dat bepaalde sectoren door digitale en circulaire transities juist méér ruimte nodig hebben. Denk daarbij aan grootschalige (data)logistiek, en de opslag/verwerking van reststromen. Deze relatief nieuwe ruimtevragers moeten zo goed mogelijk worden ingepast. Zowel fysiek-ruimtelijk, als binnen een duurzaam economisch-ruimtelijk systeem. Op het BT Event in Utrecht gaan we, samen met onze partners Provincie Utrecht, Gemeente Utrecht, Gemeente Amersfoort en de NV OMU, aan de slag met de sturende rol die bedrijventerreinen kunnen oppakken. Met een duidelijke focus op processen, praktische oplossingen, financierbaarheid en uitvoerbaarheid. HOUD DE CONGRESSITE IN DE GATEN VOOR MEER INFO.  

In 2024 zal de opname van de logistieke vastgoedmarkt terugvallen naar 1,7 miljoen m2, een halvering ten opzichte van 2022. Huren zullen in sommige regio’s wel nog doorstijgen (omdat daar schaarste is aan goed logistiek vastgoed), terwijl de netto aanvangsrendementen met 40 basispunten stijgen tot gemiddeld 5,2% als teken van economische onzekerheid en grotere financiële risico’s. Dat zijn enkele conclusies uit het jaarlijkse onderzoek van logistiek- en vastgoedadviesbureau Buck Consultants International onder de top van de Nederlandse vastgoedontwikkelaars en -beleggers. De participanten vertegenwoordigen zo’n 85% van de professionele logistieke vastgoedmarkt in Nederland. De verwachte opname van warehouses in 2024 van ‘maar’ 1,7 miljoen m2 is een forse daling t.o.v. de voorgaande jaren: van een opname van 4,9 mln m2 in 2021 (ten tijde van de Covid-crisis,) via 3,4 miljoen m2 in 2022 en een (verwachte) opname van 1,9 miljoen m2 in 2023 naar nu 1,7 miljoen m2 in 2024. De opname daalt niet alleen vanwege een gebrek aan locaties. De vraag is ook afgenomen als gevolg van de haperende economie; bouw-, retail- en modebedrijven hebben het lastig en de forse groei door e-commerce bedrijven in de afgelopen jaren vlakt af. “Door de onzekerheid over de economie worden vestigings- en uitbreidingsbeslissingen uitgesteld. Ook wordt naar optimalisatie in bestaande warehouses gezocht bijv. door onderverhuur van delen van warehouses”, aldus Casper Wolf, senior adviseur Buck Consultants International. Huurprijzen zullen naar verwachting stijgen (gemiddeld met 5,5%) als gevolg van hogere financiële lasten en regionale schaarste, m.n. in Rotterdam, Tilburg-Waalwijk en Arnhem-Nijmegen. Nieuwe kansen: Duurzaamheid & Functiemenging Vrijwel alle logistiek vastgoedpartijen merken niet alleen dat huurders zeggen dat ze veel belang aan ESG-doelstellingen hechten, maar zien ook in de praktijk dat huurders bereid zijn extra te betalen voor duurzame, energieneutrale distributiecentra. Tot maximaal 6% extra huur blijkt goed bespreekbaar, zo is de ervaring van de vastgoed experts. De vastgoedsector ziet ook kansen voor functiemenging. Functiemenging op gebouwniveau vooral in combinatie met energie (zonnepanelen) en ook parkeren door personeel/bezoekers in/op/onder een distributiecentrum. Combinatie met wonen of sportvoorzieningen in één gebouw lukt vrijwel nooit, zo is de inschatting. Dat geldt ook op bedrijventerreinniveau waar combinatie met wonen en kantoren maar af en toe mogelijk is. Combinatie met andere bedrijfssectoren (bijv. lichte industrie) en zorgvuldige inpassing in de omgeving/landschap worden doorgaans wél kansrijk geacht. Ruimtelijke ordening De vastgoedpartijen verwachten de komende 3 jaren dat de overheden eisen en stringentere randvoorwaarden gaan stellen aan de realisering van distributiecentra. Jordi Hubers, senior adviseur Buck Consultants International, “Met het stellen van architectonische normen, eisen t.a.v. zonnepanelen op het dak van grotere dc’s, het verplicht delen van energie én het garanderen van een goede en veilige werkomgeving voor personeel kunnen de vastgoedontwikkelaars en beleggers goed uit de voeten. De ‘gaten’ tussen wat vastgoedpartijen nu al doen en wat ze denken dat de overheden in 2027 verplicht gaan stellen, zitten vooral in energieneutraliteit van gebouwen, de meest stringente BREEAM-normen als good, very good en excellent en klimaatadaptatieve maatregelen, zoals een groen dak, biodiversiteit en regenwateropvang”. Download de gehele presentatie via Buck Consultants International

Gedeputeerden Ans Mol en Helga Witjes ontvingen op 13 mei 2024 een praktische handreiking, die ondernemers helpt om te gaan met netcongestie (file op het elektriciteitsnet). De handreiking, geschreven door experts, beschrijft wat nu nog wel kan. Deze maatregelen hebben zich in de praktijk bewezen. Wat kunnen ondernemers doen?  De file op het elektriciteitsnet zorgt voor grote uitdagingen. Elektriciteit om te groeien, verduurzamen of een bedrijf te starten is beperkt. Voor ondernemers is het belangrijk om te weten wat ze toch zelf kunnen doen. Daarom maakte een groep experts, samen met een aantal Gelderse organisaties, een praktische handreiking voor ondernemers. Gedeputeerden Ans Mol en Helga Witjes namen de handreiking in ontvangst, samen met VNO-NCW Midden-voorzitter Marcel Hielkema en Gelders ondernemer Jan Ros.  Praktische tips en ideeën  De handreiking maakt op een gemakkelijke manier duidelijk welke maatregelen er mogelijk zijn, individueel of samen met anderen. Wat hiervoor nodig is, waar te beginnen, wat het oplevert en wie kan helpen. Ondernemers kunnen bijvoorbeeld zelf meer energie gaan opwekken of een energiemanagementsysteem aanschaffen. Zo’n systeem meet energiestromen, waardoor een ondernemer slim kan omgaan met beschikbare energie. Andere maatregelen zijn bijvoorbeeld: restwarmte gebruiken of energie tijdelijk opslaan in een batterij. In een samenwerking kunnen ondernemers denken aan een gezamenlijke aansluiting, een gezamenlijk energiesysteem of aan directe aansluiting op een zon- of windpark. De handreiking gaat ook in op maatregelen die mogelijk zijn op (korte) termijn.