Kies voor één overheidsaanpak in samenwerking met bedrijfsleven, zodat bestaande ruimte beter wordt benut. En gebruik daar waar het kan, ruimte anders door functies te combineren. Dat waren de belangrijkste aanbevelingen op het 19e BT Event afgelopen donderdag in DeFabrique in Utrecht, dat ruim 300 bezoekers trok.

Tijdens de ‘Nacht van het Bedrijventerrein’ aan de vooravond van het BT Event, pleitte Rijksadviseur Wouter Veldhuis voor een vorm van ‘triage’ die voor de verduurzaming van de economie nodig is. Het was dé perfecte aftrap van het grote congres de dag erna, waar Sandor Gaastra, secretaris-generaal van het Ministerie van Economische Zaken (EZ) hamerde op het belang van ‘keuzes maken’.

Het congres van kennisalliantie SKBN en vakblad BT streek dit jaar neer in de regio Utrecht, met de Provincie Utrecht, de NV Ontwikkelingsmaatschappij Utrecht (OMU) en gemeenten Amersfoort en Utrecht als organiserende partners. Op deze congreseditie stond het maatschappelijk en economisch belang van werklocaties en bedrijventerreinen centraal, als vliegwiel voor transities, met een lager beslag op meervoudige schaarstes zoals fysieke ruimte, arbeid, energie en emissieruimte. 

Triage: sturen in tijden van schaarste
De geneeskunde ontwikkelde voor moeilijke situaties triageprocessen. ‘Aan de hand van een beslisboom worden de spaarzame middelen ingezet. Ook voor de verduurzaming van de economie zal een vorm van triage nodig zijn, en daarbij spelen ruimtelijke factoren een essentiële rol’, schrijft het College van Rijksbouwmeester en Rijksadviseurs (CRa) in de analyse ‘De economie van de toekomst begint bij de Delta’ waar Veldhuis op de Nacht van het Bedrijventerrein uit putte. Daarin besteedt het CRa ook veel aandacht aan het geopolitieke belang van een duurzame, weerbare economie voor Nederland en Europa. 

Met ruimte kun je volgens Veldhuis sturen richting zo'n duurzame, weerbare economie. De link met het thema ‘Sturende bedrijventerreinen – Ruimte maken voor transities’ van het BT Event kon niet beter. Om met name die circulaire transitie aan te slingeren, is ook méér ruimte nodig. 

Koppel groene agenda aan strategische autonomie
Hoofdspreker Diederik Samsom voorspelde in zijn keynote dat de 3.800 bedrijventerreinen die 2,6 procent van de landoppervlakte in Nederland beslaan aan de vooravond staan van een grote verandering. ‘Want daar waar deze terreinen nu vaak weggemoffeld worden aan de rand van de stad, uit het zicht en vaak beschouwd als probleemgeval, bieden ze veel potentie in de energietransitie.’ Door het slim inrichten en samenwerking kunnen bedrijventerreinen niet alleen onafhankelijk gaan opereren van het energienet. Samsom voorziet een belangrijke rol voor bedrijventerreinen die fungeren als ‘balansmechanisme’ in regionale energienetten, door duurzame energieproductie en buffercapaciteit. ‘Zo kunnen ze helpen om netcongestie tegen te gaan op het overvolle stroomnetwerk.’

Alleen als op die manier gedacht wordt, verwacht Samsom dat ‘economie’ als sector ook meer ruimte kan claimen dan de huidige 2,6 procent. ‘Ze kunnen een aanbod doen aan de samenleving die er totaal anders uit ziet dan vandaag het geval is. De politiek zou dit moeten oplossen met visie en daadkracht, maar de trend is al langer gaande dat de politiek uit vorm is’, aldus Samsom, die nadrukkelijk ook verwees naar het recente Advies van Draghi en het koppelen van duurzame investeringen aan strategische autonomie. 

Lees het volledige artikel op bt-online.nl 

 

15-11-2024
Event
Slotevent Samen Beter: Op safari naar Willem-Alexander Haven Roermond
Slotevent Samen Beter: Op safari naar Willem-Alexander Haven Roermond

Onderzoekers van Fontys Hogescholen en de Hogeschool Arnhem en Nijmegen hebben binnen het tweejarige RAAK onderzoek Samen Beter gekeken naar hoe de circulaire potentie van bedrijventerreinen beter kan worden benut. De inzichten delen ze op 14 januari 2025 tijdens het Slotevent Samen Beter met een safari naar Living Lab Willem-Alexander meets students in Roermond.   PROGRAMMA 12.00 uur - Ontvangst met broodjeslunch 12.45 uur - Welkom door moderator Dankeld Vanmeenen (Fontys) 12.50 uur - Welkom door gastheer Gemeente Roermond. Met Janou Martens-Goetstouwers en wethouder Dirk Franssen (Gemeente Roermond)  13.05 uur - Dit is Willem-Alexander, over de circulaire bedrijven en de campus W-A meets students en de waarde van zo’n campus voor de betrokkenen. Met een excursie naar de circulaire bedrijven Kalle en Bakker, SIF en Smurfit Westrock. 13.55 uur - Resultaten van het onderzoeksproject Samen Beter rondom competentieprofielen, organisatiegraad, living labs en business cases. Met Cees-Jan Pen (Fontys) en Frank de Feijter (HAN) 14.40 uur - Vertrek per bus naar de Raadszaal van Roermond. 15.00 uur Het resultaat van onderzoek studenten: SDG-profielen maken voor MKB-bedrijven met behulp van een CSRD-tool. 15.30 uur - Ruimte voor vragen en discussie 16.00 uur - Feestelijke afronding van het Samen Beter onderzoeksproject met een borrel 16.30 uur - Bus rijdt terug naar parkeerplaats W-A.   KLIK HIER OM JE AAN TE MELDEN Datum: 14 januari 2025 Locatie: Willem Alexander Haven Roermond en gemeentehuis Roermond Deelnemen is kostenloos. Aanmelden kan via https://kennislab.typeform.com/to/HbNT899H Dit Slotevent wordt georganiseerd in het kader van het onderzoek Samen Beter van de HAN en Fontys Hogescholen. Dit onderzoek is medegefinancierd door Regieorgaan SIA, onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Kijk hier voor meer informatie over dit onderzoek.  

14-01-2025
Nieuws
'Grootste maatschappelijke winst energiehubs ligt op bedrijventerreinen'
'Grootste maatschappelijke winst energiehubs ligt op bedrijventerreinen'

De introductie van energiehubs kan de druk op het elektriciteitsnet flink verlichten, maar daarvoor is een snelle aanpassing van de regelgeving nodig. Gemeenten zullen moeten komen met een duidelijke gebiedsvisie en snel in overleg gaan met TenneT.  Er zijn 1.183 potentiële locaties voor een energiehub en meest kansrijke richten zich op bedrijventerreinen. Dat blijkt uit een rapport van ingenieurs- en adviesbureau Royal HaskoningDHV in opdracht van Topsector Energie en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Ron de Graaf, leading professional energietransitie & governance bij Royal HaskoningDHV, en zijn team onderzochten in het rapport ‘De Families van Energy Hubs in Nederland’ wat de belangrijkste bouwstenen zijn voor energiehubs. Ook zochten ze uit op welke manier energiehubs het meeste opleveren en wat gedaan moet worden om de komst van deze hubs te versnellen. Uiteindelijk gaat het volgens de onderzoekers om vier categorieën, met eigen karakteristieken, waar energiehubs een grote rol kunnen spelen:  Energiehubs in de gebouwde omgeving; Energiehubs gericht op duurzame mobiliteit; Energiehubs op bedrijventerreinen; Energiehubs rond solitaire cluster 6 (heel grote) bedrijven. ‘Als we het hebben over de aanleg van energiehubs, kunnen we de meeste meters maken op bedrijventerreinen’, zegt projectleider van het onderzoek Ron de Graaf van Royal HaskoningDHV.  ‘De urgentie is daar zo groot dat samenwerking in een energiehub onvermijdelijk wordt. Bedrijven hebben ook geen andere optie, want zonder deze samenwerking zijn uitbreidingen niet haalbaar.’ Het gaat daarbij niet alleen om de opslag en distributie van elektriciteit, maar ook om die van warmte, groen gas en waterstof. Wel is schaarste op het elektriciteitsnet de grote driver voor de ontwikkeling van energiehubs.  Volgens De Graaf en zijn team zijn er, verdeeld over de vier categorieën, 1.183 potentiële locaties waar energiehubs een belangrijke rol kunnen spelen. Dat kan op termijn 3,2 GW schelen in de elektriciteitsvraag. Intern vraag en aanbod afstemmen Voordat een energiehub kan worden opgericht, zullen individuele bedrijven eerst zelf energie moeten besparen en vraag en aanbod van energie binnen het bedrijf af te stemmen, zegt hij. ‘Pas als dat is gebeurd, volgt de stap naar samenwerking.’ Binnen die samenwerking is de basisstap inzicht krijgen in het energiegebruiksprofiel van bedrijven en de beschikbare netcapaciteit. ‘Wacht niet te lang met nadenken over organisatie en hoe je die wilt sturen.’ De Graaf zegt dat in de samenwerkingsvorm de grootste uitdaging zit. De parkmanager speelt meestal een centrale rol bij het oprichten van een energiehub, zegt hij. Dit kan gecombineerd worden met de rol van een Energy Service Company, door het leveren van energiediensten.  Partijen met een grote vraag of juist een groot aanbod van energie, zijn belangrijk voor het inzetten van marktflexibiliteit, zegt De Graaf, terwijl netbeheerders nodig zijn voor groepscontracten voor het gebruik van het elektriciteitsnet. ‘Dat is een van de belangrijkste puzzelstukken om tot afspraken met netbeheerder te komen. Voor bedrijven is zekerheid over toegang tot netcapaciteit cruciaal.’ Daarbij is organisatiegraad van bedrijventerreinen de sleutel bij de selectie van netbeheerders. Daarbij komt dat samenwerkingen tussen bedrijven, parkmanagers, en netbeheerders alleen kunnen starten als aan alle voorwaarden is voldaan. Omgevingsvisie noodzakelijk Daarom is het essentieel dat lokale overheden, zoals gemeenten, hun huiswerk goed doen, benadrukken de opstellers van het rapport. Eerst is een duidelijke Omgevingsvisie nodig. Daaruit volgt dan de energiebehoefte en het gewenste energiesysteem, inclusief de daarvoor benodigde ruimte voor infrastructuur. Energiehubs spelen daarin een belangrijke rol, schrijft De Graaf in het rapport. ‘Door via een gebiedsgerichte aanpak te sturen op een combinatie van hubs kan de grootste bijdrage geleverd worden aan de balans tussen vraag en aanbod.’ ‘Dan nog kan de conclusie zijn dat het energiesysteem in een gebied de vraag niet kan invullen.’ Het bevoegd gezag moet dan keuzes maken, zoals het geval in Powerport Moerdijk, aldus De Graaf.  In dat gebied is inmiddels vastgesteld dat er voor alle geplande energievoorzieningen, waaronder de aanlanding van wind op zee, opslag, elektrolyzers, te weinig ruimte is. Er moeten daar keuzes gemaakt worden.  Keuzes zijn ook noodzakelijk in Flevoland, Gelderland, Utrecht. Het elektriciteitsnet is daar zo vol, dat energiehubs alleen mogen worden aangelegd met toestemming en maatwerk van de regionale netbeheerders en TenneT. Energiehubs die op het middenspanningsnet een bijdrage leveren aan het beter benutten van de beschikbare netcapaciteit, kunnen op het hoogspanningsnet wel tot netcongestie leiden, zo is daar duidelijk geworden. De Graaf benadrukt dat hier meer duidelijkheid over moet komen. Wat is de impact van welke families op het hoogspanningsnet? Wanneer passen welke energiehubs wel? ‘We moeten toe naar meer standaardisatie.’ Wetten en regelgeving Het helpt als wetten en regels worden aangepast, maar dat moet wel volgens een andere systematiek. Volgens De Graaf is de huidige werkwijze te traag voor de noodzakelijke ontwikkeling van energiehubs. Nu worden eerst pilots uitgevoerd, waarna een evaluatie volgt en daarna de wet- en regelgeving wordt aangepast. ‘De urgentie is dermate groot, dat bevoegd gezagen veel eerder aan de slag moeten met het aanpassen van de wet en regels.’ Als de wet- en regelgeving, met landelijke regie, wordt aangepast en energiehubs een normaal onderdeel worden van het energielandschap, verwachten de opstellers van het rapport dat uiteindelijk steeds meer hubs onderling energie zullen uitwisselen. Bijvoorbeeld restwarmte uit bedrijventerreinen naar woonwijken.  ‘Gaandeweg ontstaat er een collectief belang om samenwerking zowel binnen de energiehubs als tussen de energiehubs te vergroten.’  Dan komt volgens De Graaf en zijn team de fase dat energiehubs niet alleen transactioneel zijn, maar ook transformatief: van grote waarde voor de maatschappij, innovatief en relationeel; voor nieuwe samenwerkingen en bedrijvigheid. Lees het artikel ook op Stadszaken.nl   Lees hier de SKBN publicatie over de Smart Energy Hub op Schiphol Trade Park   

16-09-2024
Nieuws
Provincie Noord-Holland verhoogt subsidie voor toekomstbestendig maken bedrijventerreinen en winkelgebieden
Provincie Noord-Holland verhoogt subsidie voor toekomstbestendig maken bedrijventerreinen en winkelgebieden

De provincie Noord-Holland verhoogt het subsidieplafond van de regeling Ondersteuning Toekomstgerichte Werklocaties (OTW-regeling) voor 2024 met € 300.000,-. De provincie kiest voor deze verhoging omdat er net als in voorgaande jaren veel belangstelling is voor de subsidieregeling. De OTW-regeling is bedoeld om investeringen in de toekomstbestendigheid van werklocaties (bedrijventerreinen en winkelgebieden) aan te jagen. Met de regeling kunnen gemeenten, ondernemers en organisaties voor beheer onder andere een samenwerkingsverband opzetten of de mogelijkheden verkennen om duurzame maatregelen op werklocaties te initiëren. Zo kan met de regeling bijvoorbeeld in kaart worden gebracht wat de behoeften van ondernemers zijn op het gebied van de energietransitie. Gedeputeerde Esther Rommel: "De provincie stelt al zo’n 20 jaar budget beschikbaar om werklocaties toekomstbestendig te maken, onder meer via de populaire OTW-regeling. Ook in het huidige coalitieakkoord is toekomstbestendige bedrijvigheid een speerpunt. Met de verhoging van het subsidieplafond hopen we zo veel mogelijk aanvragen te kunnen honoreren." Het subsidieplafond was voor 2024 vastgesteld op € 400.000,- voor bedrijventerreinen en € 150.000,- voor winkelgebieden. Sinds de opening van de regeling op 4 april is al meer dan de helft van deze budgetten aangevraagd. Om meer aanvragen toe te kennen wordt het subsidieplafond met € 200.000,- verhoogd voor bedrijventerreinen en met € 100.000,- voor winkelgebieden.

18-07-2024
Aanmelden nieuwsbrief