Veel bedrijventerreinen zijn verouderd en inefficiënt benut. Hoogleraar Gebiedsontwikkeling Erwin van der Krabben pleit voor strategisch grondbeleid om herstructurering van bedrijventerreinen rendabel te maken. Instrumenten zoals erfpacht, voorkeursrecht, baatbelasting en in de toekomst mogelijk planbatenheffing kunnen het handelingsperspectief van gemeenten verruimen bij herstructurering, zes voorbeelden.
De hoogleraar presenteerde vanochtend aan de deelnemers tijdens het SKBN Kenniswebinar Strategische inzet grondbeleid voor herstructurering van bedrijventerreinen concrete tips en handelingsperspectieven waarmee gemeenten de businesscase sluitend kunnen maken en processen versnellen. Vijf voorbeelden van wat gemeenten volgens Van der Krabben nu al kunnen doen:
- Creëer allereerst grondwaarde, om daarna deel grondwaardestijging af te romen om publieke investeringen af te kunnen dekken. Intensiveren en functiewijzigingen kunnen in de benodigde waardevermeerdering van de grond resulteren.
- Voor actief gemeentelijk grondbeleid, en trek daarin samen op met publieke ontwikkelingsmaatschappij. Een publieke ontwikkelingsmaatschappij kan een belangrijke rol spelen bij het spreiden van risico’s en het professionaliseren van het herstructureringsproces.
- Maak strategisch gebruik van het voorkeursrecht. Een bestemmingswijziging of wijziging van de milieucategorie is een grond om voorkeursrecht te vestigen, maar daar gebruik van!
- Verbind ‘nieuw’ met ‘oud’ : gebruik financiële instrumenten voor ruimtelijke ontwikkeling. Voorwaarde is een logische samenhang in ruimtelijke ontwikkeling, zodat kosten verhaald kunnen worden. Dit betekent dat de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen en werklocaties de herstructurering van oude terreinen op elkaar afgestemd moeten worden en als er een bestemmingsplanwijziging plaatsvindt binnen een bepaalde termijn.
- De nieuwe Omgevingswet biedt mogelijkheid financiële bijdragen te vragen voor ‘gerelateerde’ activiteiten. Zoals nieuwe bedrijventerreinen-uitleg met herstructurering; Via die route zou bij de aanleg van nieuwe werklocaties een verplichte bijdragen overwogen kunnen worden aan een herontwikkelingsfonds.
- Overweeg bij nieuwe uitgifte inzet van erfpacht. Erfpacht heeft als voordeel dat de gemeente eigenaar van de grond blijft. Ook de toekomstige waardeontwikkeling blijft bij de gemeente en het biedt ruimte op het vlak van verduurzaming en circulariteit.
Tijdens het webinar pleitte de Hoogleraar Gebiedsontwikkeling aan de Radboud Universiteit ook voor een lobby richting het Rijk voor verbreding van het grondbeleidsinstrumentarium want veel instrumenten voor ruimtelijke ordening zijn nog altijd primair gericht op woningbouw. ‘Gemeenten zouden moeten pleiten voor bredere toepassing van deze instrumenten, zoals planbatenheffing en de Rijksgrondfaciliteit, voor bedrijventerreinen.’
Inzet planbatenheffing
Van der Krabben ziet kansen voor de inzet van gebiedsfondsen om herstructureringsprojecten te financieren en tegelijkertijd bedrijven te laten mee-investeren in hun omgeving. Dit vergroot het draagvlak en de financiële haalbaarheid van projecten. Ook kan een gebiedsfonds worden gevuld met opbrengsten uit baatbelastingen of planbatenheffingen. ‘Op voorwaarde dat deze instrumenten door het Rijk worden verruimd. In het hoofdlijnenakkoord staat dat gekeken wordt naar de invoering van een planbatenheffing. De huidige minister werkt dit verder uit en er komt een voorstel en wellicht is deze heffing bij een verbeterde werking ook interessant bij herstructurering van werklocaties’, aldus Van der Krabben.
KIJK HET WEBINAR HIER TERUG.
