Acht adviezen voor het clusteren van grote bedrijfsvestigingen
Namens het programma Mooi Nederland is een handreiking gepresenteerd voor het clusteren van grootschalige bedrijfsvestigingen. De handreiking noemt acht kernopgaven, met oplossingen en voorbeelden. Het is bedoeld voor gemeenten, provincies, ontwikkelaars en bedrijven.
De handreiking focust zich op grootschalige bedrijfsvestigingen met een omvang van meer dan 5 hectare. Het biedt inspiratie en concrete ideeën voor de ontwikkeling en transformatie van clusters.
Aan de hand van acht kernopgaven biedt de handreiking oplossingen:
Multimodale bereikbaarheid
Multimodale bereikbaarheid is belangrijk om grote verkeersstromen niet te laten botsen én om werknemers te stimuleren naar de terreinen te reizen met ov of fietsen. Dit is mogelijk door parkeervoorzieningen gestapeld en geclusterd te organiseren. Daardoor kan ruimte worden gewonnen voor verdichting en vergroening van het bedrijventerrein.
Inpassing stedelijke context
Geclusterde bedrijfsvestigingen vormen vaak een afgesloten geheel vergeleken met de omgeving. Om dit beter te integreren is het bijvoorbeeld belangrijk om karakteristieke zichtlijnen en landschappelijke structuren te behouden. Om de cultuurhistorische identiteit te behouden, moet bestaand erfgoed respectvol worden geïntegreerd.
Verblijfskwaliteit en gezondheid
De kwaliteit van de buitenruimte is op veel terreinen ondermaats, met weinig ruimte voor voetgangers, fietsers, beweging en ontmoeting. Belangrijk is het daarom om te ontwerpen op menselijke maat, met ruimte voor langzaam verkeer, het integreren van ontmoetingsplekken in de openbare ruimte en het uitbreiden van het recreatieve netwerk.
Circulariteit, duurzaam en energietransitie
Op veel terreinen is nu nog onvoldoende ruimte voor een duurzame en circulaire economie. Daarom moet er voldoende ruimte worden gereserveerd voor de op- en overslag van materialen.
Ruimtegebrek: boven- en ondergrond
Terreinen worden nu met een lage dichtheid ontwikkelt. Meervoudig ruimtegebruik moet boven- en ondergronds het uitgangspunt worden. Infrastructuur, zoals kabels en leidingen moeten compact ondergronds worden aangelegd.
Ook is het nodig om functies verticaal te stapelen en faciliteiten te delen.
Veranderende ruimtevraag
De ruimtevraag verandert: logistieke vestigingen, waterstoffabrieken of materialenhubs vragen meer ruimte, maar dit ontbreekt nog op terreinen. Het is daarom belang om bij aanvang deze (toekomstige) ruimtevraag goed in beeld te hebben. Het zorgen voor overmaat en behouden van schuifruimte wordt sterk aanbevolen.
Klimaatadaptatie
Door de gevolgen van klimaatverandering staan vooral bestaande bedrijventerreinen een grote verduurzamingsopgave te wachten. Daarom is het belangrijk om een water- en bodem sturend ontwerp te hanteren.
Voorbeelden zijn: het beter afvoeren van water, creëren van koelteplekken en het inkorten van afstanden tot groene plekken.
Natuurinclusiviteit
De Nederlandse biodiversiteit kent een achteruitgang. Daarom is het belangrijk om de bestaande ecologische netwerken en habitats te beschermen, en waar mogelijk te versterken. Voor nieuwe terreinen is het belangrijk om te werken aan een gezonde bodemkwaliteit en om het bestaande groen zoveel mogelijk te behouden.
Het programma Mooi Nederland is een programma van het Rijk dat zich inzet voor ruimtelijke kwaliteit. De aangesloten deskundigen werken aan een gedeeld beeld van de toekomst van ons land en regelt nieuwe concepten voor de inrichting van gebieden.
De handreiking is opgesteld voor alle gebieden die nog aan de slag gaan met de opgaven rondom grootschalige bedrijfsvestigingen.
De handreiking geeft ook uitwerking aan de landelijke beleidslijn Grip op grootschalige bedrijfsvestigingen, dat streeft naar een duurzaam en economisch verantwoord vestigingsbeleid voor grote bedrijfsvestigingen.
De aanbevelingen en conclusies van de handreiking worden opgenomen in de nog op te stellen Nota Ruimte.
Lees het artikel ook op Stadszaken.nl.
Beeld: Distributiecentrum van Jumbo in Drenthe. Fotocredit: Remke Luitjes / iStock.com
08-05-2024
