Podcast 'Bedrijventerreinen als vliegwiel voor de nieuwe economie'

‘Sturende bedrijventerreinen – ruimte maken voor transities’ is hét thema van het 19e BT Event op donderdag 14 november in De Fabrique in Utrecht. Want naast een faciliterende rol door het accommoderen van ruimtevragen, hebben de 3800 bedrijventerreinen in Nederland als vitale infrastructuur per definitie een sturende impact op de wereld van morgen. Door te kiezen welke ruimtevragen je wel of niet accommodeert, welke activiteiten je wáár accommodeert, welke circulaire stromen je mogelijk maakt, hoe je ruimte biedt aan opwek en opslag van energie en hoe je een vruchtbare bodem legt voor innovatieclusters, kun je transities helpen versnellen. De ruimte en activiteiten op bedrijventerreinen hebben daarin een cruciale rol.  Het borgen van ruimte voor stadsverzorgende (circulaire) bedrijvigheid en praktische banen in de nabijheid van bevolkingsconcentraties, is een nadrukkelijk doel van gemeenten die bij gronduitgifte steeds vaker op maatschappelijke waardecreatie sturen.  Waar ruimte en grond al zijn vergeven, willen overheden – zo goed en kwaad als het gaat – regie terugpakken op bedrijventerreinen. Creatief omgaan met bestaande/beschikbare ruimte door beter benutten, intensiveren, stapelen en mixen vergroot zowel de maatschappelijke als economische output. Op nationaal niveau ontstaat – gevoed vanuit meervoudige schaarste – een nieuw paradigma van ‘keuzes maken’. Selectieve groei en het mogelijk afschalen van economische sectoren die veel ruimte vragen, maar een beperkte economische en maatschappelijke waarde genereren, zijn geen taboes meer. Tegelijk dringt het besef door dat bepaalde sectoren door digitale en circulaire transities juist méér ruimte nodig hebben. Denk daarbij aan grootschalige (data)logistiek, en de opslag/verwerking van reststromen. Deze relatief nieuwe ruimtevragers moeten zo goed mogelijk worden ingepast. Zowel fysiek-ruimtelijk, als binnen een duurzaam economisch-ruimtelijk systeem. Op het BT Event in Utrecht gaan we, samen met onze partners Provincie Utrecht, Gemeente Utrecht, Gemeente Amersfoort en de NV OMU, aan de slag met de sturende rol die bedrijventerreinen kunnen oppakken. Met een duidelijke focus op processen, praktische oplossingen, financierbaarheid en uitvoerbaarheid. HOUD DE CONGRESSITE IN DE GATEN VOOR MEER INFO.  

Op ruim de helft van de bedrijventerreinen in Nederland is geen capaciteit beschikbaar voor de extra afname van elektriciteit. Voor ruim drie op de tien locaties geldt dat er voorlopig geen stroom beschikbaar is. Vijf procent van de bedrijventerreinen beschikt over voldoende elektriciteit, blijkt uit onderzoek van NVM Business. Vooral het midden- en kleinbedrijf (mkb) wordt hard getroffen, stelt de organisatie van makelaars. Ook distributiecentra lopen volgens de makelaarsvereniging tegen de grenzen van het energienet aan.  De problemen zijn het grootst in de provincies Noord-Brabant, Gelderland en Limburg. Daar is op meer dan 90 procent van de bedrijventerreinen geen nieuwe elektriciteitscapaciteit beschikbaar.   Alleen in delen van Zuid-Holland, Friesland en Flevoland is nog enige ruimte beschikbaar op het elektriciteitsnetwerk.  Naast de netcongestie bestaat er een groot tekort aan beschikbare grond. Dat zorgt ervoor dat het steeds moeilijker is om geschikte en duurzame locaties te vinden voor bedrijfsruimtes en bedrijventerreinen. Deze optelsom van factoren is terug te zien in een daling van de opname van bedrijfsruimtes.  Vooral bedrijfsruimten met oppervlakten boven 10.000 vierkante meter worden minder opgenomen. Daarentegen blijkt de uit de cijfers van NVM dat de vraag naar kleinere bedrijfspanden tot 5.000 vierkante meter onder veel (mkb-)ondernemers populair is.  In het rapport benadrukt de makelaarsorganisatie dat bedrijventerreinen belangrijk zijn voor de economie. Ze bieden werkplek aan 30 procent van de beroepsbevolking (3,5 miljoen banen). En die zijn weer goed voor een bijdrage van 40 procent aan het bruto binnenlands product (bbp).    Nieuwbouwprojecten vallen stil De beperkte ruimte op het stroomnet zorgt ervoor dat bedrijven terughoudend zijn met investeringen. Ook vallen nieuwbouwprojecten stil door een tekort aan bouwkavels en gebrek aan ruimte op het energienet.  'Dat is zorgwekkend, omdat het zowel het lokale bedrijfsleven als de bredere nationale economie belemmert. Ook verzwakt netcongestie de concurrentiepositie van Nederland', waarschuwt voorzitter Irene Flotman van NVM Business.  Zij roept het nieuwe kabinet op om met een aanpak te komen voor het energienetwerk en ruimtegebrek.  Duurzame oplossingen zoals energiehubs zouden volgens Flotman uitkomst kunnen bieden. In Tholen is deze maand de eerste energiehub in Nederland gerealiseerd. Dat voorbeeld zou volgens Flotman ook in andere regio's navolging moeten krijgen.   Lees het volledige bericht ook op Stadszaken.nl

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) start een interdepartementale werkgroep om de kansen en belemmeringen voor de verduurzaming van bedrijventerreinen te onderzoeken. Daartoe heeft de ministerraad deze week besloten. ‘Samenhang en ondernemingsgerichtheid moeten centraal staan in de aanpak van verduurzaming van bedrijventerreinen.’  Daarmee omarmt het kabinet het advies ‘Samen werken; kiezen voor toekomstbestendige bedrijventerreinen’ uit oktober van de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli). Dit advies benadrukt volgens het ministerie van EZK de Rijksoverheid de ‘enorme mogelijkheden voor verduurzaming en toekomstbestendigheid van de ruim 3.400  bedrijventerreinen door middel van verbeterde samenwerking’, aldus een nieuwsbericht op de website van de Rijksoverheid.  Het kabinet omarmt dit advies en gaat samen met ondernemers, provincies en gemeentes kijken hoe de samenwerking op bedrijventerreinen versterkt kan worden en welke obstakels overwonnen moeten wonnen. Interdepartementale werkgroep Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat start met een interdepartementale werkgroep om de kansen en belemmeringen voor de verduurzaming van bedrijventerreinen te onderzoeken. Dit zal leiden tot voorstellen om de bestaande initiatieven en programma’s meer in samenhang te brengen en meer te richten op ondernemers. Ook worden dit jaar samen met bedrijventerreinen, provincies en gemeenten proefprojecten gestart om slimmere uitvoeringen te toetsen.   De Rli constateert in bovengenoemd advies dat slechts één op de vijf bedrijventerreinen een georganiseerde vorm van samenwerking heeft. Dit gebrek aan samenwerking bemoeilijkt de aanpak van belangrijke uitdagingen zoals de energietransitie, duurzame mobiliteit, bevorderen van een circulaire economie, klimaatadaptatie en verbetering van de landschapskwaliteit en biodiversiteit.  Ook zijn veel investeringen voor afzonderlijke ondernemers te hoog, terwijl de praktijk al bewijst dat gezamenlijk investeren erg lonend kan zijn; voor de ondernemers zelf en de samenleving. Goed voorbeeld hiervan is het in goede afstemming opwekken, opslaan en gebruiken van duurzaam opgewekte stroom. Bedrijven kunnen hier van profiteren omdat het gebruik van elektriciteit zo goedkoper wordt en het kan bijdragen aan oplossingen voor de huidige krapte op het elektriciteitsnetwerk (netcongestie). Ongeveer de helft van het aardgasverbruik en een derde van het elektriciteitsverbruik in Nederland vindt volgens het Kabinet plaats op bedrijventerreinen. TNO heeft in opdracht van het ministerie van EZK recent uitgezocht wat het besparingspotentieel is op alle bedrijventerreinen. De conclusies uit dit onderzoek laten zien dat het besparingspotentieel fors is en benadrukt het belang van een samenhangende en ondernemersgerichte aanpak voor de verduurzaming van deze bedrijventerreinen.   De voorgestelde aanpak voor verduurzaming bedrijventerreinen grijpt aan op lopende initiatieven en programma’s. Zo is het Programma Verduurzaming Bedrijventerreinen (PVB) gericht op het bevorderen van samenwerking op bedrijventerreinen. Met de regeling Capaciteit Decentrale Overheden voor klimaat- en energiebeleid kunnen gemeenten en provincies extra capaciteit en deskundigheid inhuren om de verduurzaming van bedrijventerreinen ook met de ondernemers op te pakken. Lees het volledige artikel op Stadszaken.nl