Logistieke vastgoedsector gaat door diep dal | Transitie om in te spelen op eisen overheden in volle gang

‘Sturende bedrijventerreinen – ruimte maken voor transities’ is hét thema van het 19e BT Event op donderdag 14 november in De Fabrique in Utrecht. Want naast een faciliterende rol door het accommoderen van ruimtevragen, hebben de 3800 bedrijventerreinen in Nederland als vitale infrastructuur per definitie een sturende impact op de wereld van morgen. Door te kiezen welke ruimtevragen je wel of niet accommodeert, welke activiteiten je wáár accommodeert, welke circulaire stromen je mogelijk maakt, hoe je ruimte biedt aan opwek en opslag van energie en hoe je een vruchtbare bodem legt voor innovatieclusters, kun je transities helpen versnellen. De ruimte en activiteiten op bedrijventerreinen hebben daarin een cruciale rol.  Het borgen van ruimte voor stadsverzorgende (circulaire) bedrijvigheid en praktische banen in de nabijheid van bevolkingsconcentraties, is een nadrukkelijk doel van gemeenten die bij gronduitgifte steeds vaker op maatschappelijke waardecreatie sturen.  Waar ruimte en grond al zijn vergeven, willen overheden – zo goed en kwaad als het gaat – regie terugpakken op bedrijventerreinen. Creatief omgaan met bestaande/beschikbare ruimte door beter benutten, intensiveren, stapelen en mixen vergroot zowel de maatschappelijke als economische output. Op nationaal niveau ontstaat – gevoed vanuit meervoudige schaarste – een nieuw paradigma van ‘keuzes maken’. Selectieve groei en het mogelijk afschalen van economische sectoren die veel ruimte vragen, maar een beperkte economische en maatschappelijke waarde genereren, zijn geen taboes meer. Tegelijk dringt het besef door dat bepaalde sectoren door digitale en circulaire transities juist méér ruimte nodig hebben. Denk daarbij aan grootschalige (data)logistiek, en de opslag/verwerking van reststromen. Deze relatief nieuwe ruimtevragers moeten zo goed mogelijk worden ingepast. Zowel fysiek-ruimtelijk, als binnen een duurzaam economisch-ruimtelijk systeem. Op het BT Event in Utrecht gaan we, samen met onze partners Provincie Utrecht, Gemeente Utrecht, Gemeente Amersfoort en de NV OMU, aan de slag met de sturende rol die bedrijventerreinen kunnen oppakken. Met een duidelijke focus op processen, praktische oplossingen, financierbaarheid en uitvoerbaarheid. HOUD DE CONGRESSITE IN DE GATEN VOOR MEER INFO.  

De transitie naar een circulaire economie stuit nog op diverse belemmeringen. Bij drie productgroepen die door TNO, CML en RIVM zijn onderzocht krijgen andere maatschappelijke opgaven in de praktijk meer prioriteit dan de circulaire economie. Dat constateert het PBL in een overkoepelende analyse op basis van onderzoek door TNO, CML en RIVM, in het rapport ‘Vooruitgang in de circulaire economie - Inzichten uit analyses van drie productgroepen; woningen, verpakkingen en energietechnologieën’. ‘Bij de energietechnologieën gaat het bijvoorbeeld vooral over het bouwen van meer windmolens om zo veel mogelijk elektriciteit op te wekken, bij woningen om meer woningen te bouwen, en bij verpakkingen gaat het om meer produceren. Bij de grote investeringen in de woningbouw en de energietransitie is nog weinig aandacht voor circulariteit. Verder zijn circulaire alternatieven vaak relatief duur, en producten zijn zo ontworpen dat ze veelal niet geschikt zijn voor circulariteitsstrategieën’, stellen de onderzoekers. ‘Dit kan voorkomen worden wanneer de circulaire ambitie wordt verbonden aan de woningbouw- en energieopgave. Oftewel: als een circulaire aanpak nu niet wordt meegenomen, worden kansen gemist en is er een risico dat grondstoffen worden verspild en er in 2050 mogelijk ernstige tekorten zijn.’ Lees meer over het PBL-rapport op www.pbl.nl   Beeld: Unsplash, engin akyurt

‘Economisch motorblok bedrijventerreinen verdient ook in nieuwe Regeerakkoord aandacht om brede welvaart mogelijk te maken!’ Het belang van bedrijventerreinen als economisch motorblok wordt nog niet genoemd in het nieuwe Regeerakkoord op hoofdlijnen. Positief al die fiscale maatregelen voor ondernemend Nederland en ook positief de aandacht voor ons vestigingsklimaat. Deze positieve houding zien we ook terug in de reactie van ondernemend minnend Nederland. Echter, met fiscale maatregelen alleen creëer je geen ruimte waar ondernemers zich kunnen vestigen en uitbreiden. En juist ruimte is een schaars goed in Nederland. Net zoals energie en binnenkort ook water. We spreken dan ook de verwachting uit dat het onderwerp bedrijventerreinen, dan wel werklocaties, een belangrijk onderdeel wordt van de uitwerking van het regeerakkoord. De Stichting Kennisalliantie Bedrijventerreinen Nederland (SKBN) pleit al langer voor een economische en maatschappelijke herwaardering van werklocaties. Aanbevelingen Het nieuwe Regeerakkoord is nog met nadruk een akkoord op hoofdlijnen dat nog verder uitgewerkt dient te worden. Vandaar dat SKBN de volgende aanbevelingen doet om de maatschappelijke en economische betekenis van bedrijventerreinen te optimaliseren in de verdere uitwerking van het regeerakkoord:   Overheden doen er verstandig aan om in kaart te brengen welke plannen leven bij de (maak)industrie, zodat ze daar in hun ruimtelijke planning nadrukkelijk rekening mee kunnen houden.   Bedrijventerreinen dienen een wezenlijk onderdeel te zijn van de regiodeals c.q. regionale investeringsagenda’s. Zowel in het programmeren van de kwantiteit en kwaliteit, als ook in het investeren op bestaande terreinen om deze schoon, heel en veilig te krijgen. Dit vraag ook afstemming van de plannen tussen regio’s en provincies. Extra aandacht voor de regionale investeringsagenda’s is van groot belang en zal leiden tot goede situatie-afhankelijke oplossingen. Zeker indien ook regie wordt gevoerd over de juiste richting en er een gelijk speelveld field wordt gecreëerd op nationaal niveau. Regio’s komen op die manier niet in de verleiding om elkaar te beconcurreren, maar elkaar te stimuleren om tot goede woonwerkbalansen te komen. Juist deze samenhang en samenwerking tussen de diverse overheidsniveaus vraagt extra aandacht en regie om voldoende ruimte te behouden voor werken in Nederland.   Overheden kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het beter benutten van bedrijventerreinen op nationaal en regionaal niveau, maar dat vraagt ook voldoende financiële slagkracht om samen met de markt te kunnen investeren en meefinancieren in de herontwikkeling van bedrijventerreinen.   Een zorgvuldige planning én inpassing binnen de regio‘s is wenselijk voor nieuwe logistieke centra. Stadsdistributie, regionaal gebonden logistiek of meer ‘footloose’ logistiek verschillen wezenlijk qua functie en nabijheid. De SKBN pleit voor duidelijke kaders met het oog op verduurzaming, landschappelijke kwaliteit en economische waarden onder meer zoals het GRIP die heeft uitgewerkt.   Overheden moeten werk maken van de circulaire economie en doen er verstandig aan om zuinig te zijn op bedrijventerreinen die hier goed voor zijn geëquipeerd: voldoende grote kavels, hoge Hinderwet-categorieën en goed ontsloten (weg ,water en/of spoor). Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) onderstreept deze ruimtebehoefte en voorspelt in al haar scenario’s voor 2050 een toenemende vraag naar ruimte voor bedrijvigheid door de overstap van een lineaire naar een circulaire economie. Noodzakelijk in termen van duurzaamheid én economische onafhankelijkheid.   Ook leveren bedrijventerreinen nu en in de toekomst een belangrijke bijdrage aan het oplossen van de acute netcongestie en de energietransitie op de lange termijn. De mogelijkheden van bedrijventerreinen voor een goed elektriciteitsbeheer worden nog onderbenut. Deze kansen zijn op bedrijventerreinen ook zeker sneller te realiseren dan het aanpakken van het energievraagstuk in bestaande woonwijken. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor het creëren van ruimte voor waterberging.   Natuurlijk is het creëren van woningen van belang in Nederland. Echter met het uitbouwen van de woonfunctie zien we ook een toename van de benodigde werkfunctie. Ook woningbouwcoöperaties geven aan dat de beste woonbestemmingen juist ook panden (lees werklocaties) omvatten die de leefbaarheid en sociale cohesie van een wijk verbeteren. Eenzijdig binnenstedelijke werklocaties ombouwen naar woonlocaties is geen bestendige oplossing. Creëer win-win situaties op die locaties door het combineren van wonen met stedelijke bedrijventerreinen. Hierdoor wordt tegengegaan dat de productieve arbeid van praktisch geschoolden naar slechter bereikbare locaties aan de randen van de stad, of verder de regio in wordt verplaatst.   Lees hier de achtergrond bij deze aanbevelingen.